Person:Jacobus Mancadan (1)

Facts and Events
Name Jacobus Sibrandi Mancadan
Alt Name Jacobus Mancandan
Gender Male
Birth? 1602 Minnertsga, Barradeel, Friesland, Netherlands
Marriage 8 Jun 1634 to Elske Mathys Siderius
Living? From 1635 to 1636 Oosterwierum, Baarderadeel, Friesland, Netherlands
Occupation? From 1637 to 1640 Franeker, Friesland, NetherlandsBurgemeester
Residence? 1644 Leeuwarden, Friesland, Netherlands
Death[1] 4 Oct 1680 Tjerkgaast, Doniawerstal, Friesland, Netherlands
Burial? 15 Oct 1680
References
  1. "Anno 1680 den 4de October is in den Heere gerust den eersamen konstrijken Iacobus Mancadan in leven old borgemeester der steede Franequer oudt 78 iaeren en leit alhier begraven", met naast wapens van beide echtgenoten de tekst: "Anno 1669 den 3en Desember sterf d: eerbare en de(ugdrij ?)ke Elske Matys Siderius ... En echte huysvrouwe van Mons. Iacobus Mancadan out int 60ste iaer en leit hier begraven".
  2.   Jacobus Mancadan, burgemeester van Franeker, tekent akten in hethypotheekboek aldaar van 14 december 1637 - 1639. (hypotheekboeken)
    Jacobus Mancadan, old burgemeester, verkoopt een hovinge te Franeker,proclamaties: 6-9, 13-9 en 27-9 1644. (id.)
    Jacobus Manckedam wordt den 13den februari 1645 als burger te Leeuwardeningeschreven.
    6 Februari 1648 kopen Jacobus Mancadam en Elske Mathyssedr. echteluydente Leeuwarden van Samuel Wijbes, vaandrig onder de Compagnie kapiteinSixma in garnizoen te Embden, en Grietie Jansdr. echteluyden thans teLeeuwarden, 2 kamers of woningen naast elkaar aan de Groenewech; koopsom260-7-, waarvan de echteluyden kopers ons verkopers zullen leverenschilderien van des copers Mancadams eijgen werck. (Klein consentboekLeeuwarden, 1648, folio 159)
  3.   Friesche Volksalmanak 1839, betreft het verlengen van de DrachtsterVaart:

    Als eene bijzonderheid vindt men aangetekend, dat Jakobus Mancadan,burger tot Leeuwarden, en eigenaar van het voorwerk, of den uithof vanden Abt van Smalle-‚‚, op den 19 junij 1664 zeventig roeden gronds teruitgraving heeft aanbesteed, loopende van het genoemde Oude Diep,westwaarts naar Siegerswolde, de roede voor f 6-50-; uit welkebijzonderheid blijkt, welk een verbazende som gelds het uitgraven dezervaart zal gekost hebben, die van het begin af, tot aan haar einde toe, 3uren lang is.
  4.   S.J. van der Molen - Het Noorderland 1942 -1943:

    "Wat het oeuvre van Mancandan betreft, het bestaat bijna uitsluitend uitlandschappen, veelal bergmassieven, waaruit Italiaanse invloedenblijken. Er spreken voor die tijd zo typische arkadische stemmingen uit.Het grootste deel van zijn werk is niet gedateerd."
    Van der Molen schrijft verder over twee schilderijen (29-62 cm) die hijin een katalogus aantrof. De afgebeelde boerderijen noemt hij Saksischen zouden zich in de Zuidoosthoek van Friesland bevinden.
  5.   C. Boschma-Nieuwe gegevens omtrent J.S. Mancadan. (Oud Holland 1966):

    Bovengenoemde landschappen zijn in bezit van het Fries Museum en behorentot de weinige bekende Friese landschappen uit de zeventiende eeuw.
    Boschma vond in het familiearchief Van Harinxma thoe Slooten eenuitvoerig testament van Mancadan en vervolgens een inventarisatie enderep. annotatie gedaen ende overgegeven bij Ebeltie Mancadan, weduwe vande bijsitter Broer Boelens woonende op Beetsterzwaag.
    Volgens dat testament krijgt zoon Sybrandus 1/3 van de erfenis, dochterEbeltje 2/3; zij moet erfgenamen uitbetalen en het resterende bedrag methaar broer verrekenen. Bovendien krijgt Ebeltie haar vaders aandeel inde boerderij te Sygerswold op 't voorwerk. Ze moet tevens zorgen dat ereen steen op het graf wordt geplaatst; dat het gebeente van zijn vrouwwordt bijgezet in zijn graf, dat alle brieven etc. bewaard zullenblijven.
    Mancadan had volgens een testament van 1669 geld en goederen van eenneef ge‰rfd, Ebeltje werd ook belast met de verdeling van die erfenis:haar kinderen ontvingen daaruit samen 1000 caroliguldens, Jacobus enNeeltje Mancadan ieder 300 caroliguldens. De rest moest eerlijk verdeeldworden, de ene helft was voor Ebeltje, de andere helft voor haar broer.Van die helft kreeg de broer 1/3, zijn kinderen 2/3 in bezit. Ebeltjehaar broer Sybrandus kreeg over het deel van de kinderen geenzeggenschap en werd ook verder kort gehouden.
    Dat was niet zonder reden: in 1659 was hij predikant geworden inOosterwierum waar zijn grootmoeder Ebel Fogelsangh vandaan kwam, doch in1676 werd hij afgezet wegens onkuisheid, 'een langen treijn vanmenigvuldige dronckenschappen', 'bijna een algemeene tegenheit dergemeijnte in Oosterwijrum tegens sijn E. persoon'en 'andere ergerlijckemisvallen een predicant niet betamende'.
    Uit de aantekeningen van Ebeltje blijkt dat het gebeente van moederElske ook inderdaad is overgebracht naar het kerkhof in Leeuwarden.
    De omvangrijke inventaris meldt een enorm bezit aan tekeningen enschilderijen, alles bij elkaar 327 tekeningen en 46 schilderijen, insommige gevallen wordt nadrukkelijk vermeld dat Mancadan zelf de makeris.
    In de inventaris worden verder boeken genoemd die handelen overgeschiedenis, schilderkunst, kruiden, wiskunde en astronomie. Er zijneen groot aantal Franse, Italiaanse en Latijnse boeken bij, dat kanwijzen op kontakten met Itali‰.
    Bij zijn dood bezat Jacobus Mancadan huizen in Franeker, Leeuwarden,Siegerswoude en Bergum. Hij woonde enige tijd bij Ebeltie inBeetsterzwaag en de laatste levensjaren in Leeuwarden,
    Het is niet bekend of hij, zoals in die tijd niet ongebruikelijk, eenreis naar Itali‰ heeft gemaakt om idee‰n op te doen. Hij kan zijninspiratie ook bij Nederlandse leermeesters hebben opgedaan, hieroverbestaat geen duidelijkheid.
    Jacobus Mancadan, burgemeester van Franeker, tekent akten in het hypotheekboek aldaar van 14 december 1637 - 1639. (hypotheekboeken)
  6.   Jacobus Mancadan, old burgemeester, verkoopt een hovinge te Franeker, proclamaties: 6-9, 13-9 en 27-9 1644. (id.)
  7.   Jacobus Manckedam wordt den 13den februari 1645 als burger te Leeuwarden ingeschreven.
  8.   6 Februari 1648 kopen Jacobus Mancadam en Elske Mathyssedr. echteluyden te Leeuwarden van Samuel Wijbes, vaandrig onder de Compagnie kapitein Sixma in garnizoen te Embden, en Grietie Jansdr. echteluyden thans te Leeuwarden, 2 kamers of woningen naast elkaar aan de Groenewech; koopsom 260-7-, waarvan de echteluyden kopers ons verkopers zullen leveren schilderien van des copers Mancadams eijgen werck. (Klein consentboek Leeuwarden, 1648, folio 159)
  9.   Friesche Volksalmanak 1839, betreft het verlengen van de Drachtster Vaart:

    Als eene bijzonderheid vindt men aangetekend, dat Jakobus Mancadan, burger tot Leeuwarden, en eigenaar van het voorwerk, of den uithof van den Abt van Smalle-éé, op den 19 junij 1664 zeventig roeden gronds ter uitgraving heeft aanbesteed, loopende van het genoemde Oude Diep, westwaarts naar Siegerswolde, de roede voor f 6-50-; uit welke bijzonderheid blijkt, welk een verbazende som gelds het uitgraven dezer vaart zal gekost hebben, die van het begin af, tot aan haar einde toe, 3 uren lang is.
  10.   S.J. van der Molen - Het Noorderland 1942 -1943:

    "Wat het oeuvre van Mancandan betreft, het bestaat bijna uitsluitend uit landschappen, veelal bergmassieven, waaruit Italiaanse invloeden blijken. Er spreken voor die tijd zo typische arkadische stemmingen uit. Het grootste deel van zijn werk is niet gedateerd."

    Van der Molen schrijft verder over twee schilderijen (29-62 cm) die hij in een katalogus aantrof. De afgebeelde boerderijen noemt hij Saksisch en zouden zich in de Zuidoosthoek van Friesland bevinden.
  11.   C. Boschma-Nieuwe gegevens omtrent J.S. Mancadan. (Oud Holland 1966):

    Bovengenoemde landschappen zijn in bezit van het Fries Museum en behoren tot de weinige bekende Friese landschappen uit de zeventiende eeuw.

    Boschma vond in het familiearchief Van Harinxma thoe Slooten een uitvoerig testament van Mancadan en vervolgens een inventarisatie ende rep. annotatie gedaen ende overgegeven bij Ebeltie Mancadan, weduwe van de bijsitter Broer Boelens woonende op Beetsterzwaag.

    Volgens dat testament krijgt zoon Sybrandus 1/3 van de erfenis, dochter Ebeltje 2/3; zij moet erfgenamen uitbetalen en het resterende bedrag met haar broer verrekenen. Bovendien krijgt Ebeltie haar vaders aandeel in de boerderij te Sygerswold op 't voorwerk. Ze moet tevens zorgen dat er een steen op het graf wordt geplaatst; dat het gebeente van zijn vrouw wordt bijgezet in zijn graf, dat alle brieven etc. bewaard zullen blijven.

    Mancadan had volgens een testament van 1669 geld en goederen van een neef geërfd, Ebeltje werd ook belast met de verdeling van die erfenis: haar kinderen ontvingen daaruit samen 1000 caroliguldens, Jacobus en Neeltje Mancadan ieder 300 caroliguldens. De rest moest eerlijk verdeeld worden, de ene helft was voor Ebeltje, de andere helft voor haar broer. Van die helft kreeg de broer 1/3, zijn kinderen 2/3 in bezit. Ebeltje haar broer Sybrandus kreeg over het deel van de kinderen geen zeggenschap en werd ook verder kort gehouden.

    Dat was niet zonder reden: in 1659 was hij predikant geworden in Oosterwierum waar zijn grootmoeder Ebel Fogelsangh vandaan kwam, doch in 1676 werd hij afgezet wegens onkuisheid, 'een langen treijn van menigvuldige dronckenschappen', 'bijna een algemeene tegenheit der gemeijnte in Oosterwijrum tegens sijn E. persoon'en 'andere ergerlijcke misvallen een predicant niet betamende'.

    Uit de aantekeningen van Ebeltje blijkt dat het gebeente van moeder Elske ook inderdaad is overgebracht naar het kerkhof in Leeuwarden.

    De omvangrijke inventaris meldt een enorm bezit aan tekeningen en schilderijen, alles bij elkaar 327 tekeningen en 46 schilderijen, in sommige gevallen wordt nadrukkelijk vermeld dat Mancadan zelf de maker is.

    In de inventaris worden verder boeken genoemd die handelen over geschiedenis, schilderkunst, kruiden, wiskunde en astronomie. Er zijn een groot aantal Franse, Italiaanse en Latijnse boeken bij, dat kan wijzen op kontakten met Italië.

    Bij zijn dood bezat Jacobus Mancadan huizen in Franeker, Leeuwarden, Siegerswoude en Bergum. Hij woonde enige tijd bij Ebeltie in Beetsterzwaag en de laatste levensjaren in Leeuwarden,

    Het is niet bekend of hij, zoals in die tijd niet ongebruikelijk, een reis naar Italië heeft gemaakt om ideeën op te doen. Hij kan zijn inspiratie ook bij Nederlandse leermeesters hebben opgedaan, hierover bestaat geen duidelijkheid.
  12.   http://www.stichting-wildervanck.nl/Wildervanck/mancadan.php