Person:Klaas van der Wel (1)

Jeugd

Klaas is op 17 april 1791 gedoopt in de Nederduits Gereformeerde kerk van Dalfsen, als zevende kind van Gerrit van der Wel en Klasina van Langen. Zijn vader is schipper. Het is dan ook de vraag of hij ook in Dalfsen is geboren of elders "aan de scheepsboord".

De jeugd van Klaas speelt zich grotendeels af in de Franse tijd, als in 1795 zogenaamde patriotten met behulp van het Franse leger het Oranje gezinde regime van de Republiek verjagen en omverwerpen.

In 1801 overlijdt de vader van Klaas. We weten dit dankzij een notariële akte waarin getuigen verklaren dat vader Gerrit in dat jaar is overlijden. Het is niet de enige ontbrekende of onjuiste akte over het leven van Klaas, zoals we zullen zien.

Beroep

Klaas heeft het beroep van zijn vader voortgezet: schipper. Of dit ook betekent dat hij op hetzelfde schip is gaan varen is de vraag. Klaas was 10 jaar oud toen zijn vader overleed. Dat is toch wat jong om de zaak over te nemen. Mogelijk kan het archief van de kerkvoogdij een lichtje op deze zaak werpen.

Huwelijk en Gezin

In 1814 huwt Gerrit Margrita Lans, geboren in 1794 te Zwolle uit Mennonieten. Zij krijgen samen tien kinderen, waarvan er één levenloos geboren en drie jong gestorven. Van zes kinderen zijn meerdere akten bekend:

• Hermanus huwt Hendrikjen Havers, krijgt met haar acht kinderen. Hermanus zet de varende traditie als schipper met Dalfsen als thuisbasis;
• Gerrigjen huwt Gerrit Jan Wichers uit Winterswijk en vestigt zich met hem in Warnsveld, waar zij twaalf kinderen krijgen;
• Johanna Berentdina huwt Derk Veldhuis uit Raalte en vestigt zich daar met hem, waar ook zij twaalf kinderen krijgen;
• Margrita huwt Lambertus Klein Rooseboom ui Hellendoorn en vestigt zich met hem in Doornspijk, waar zij vijf kinderen krijgen;
• Berend Jan lijkt aanvankelijk ook gekozen te hebben voor een leven op het water. Later vestigt hij zich in Amsterdam als suikerbakker. Hij treedt vijfmaal in het huwelijk;
• Johanna Klasina huwt Derk van Lenthe uit Dalfsen, waar zij ook blijven wonen. Van hen zijn twee kinderen bekend. Zij verhuizen later waarschijnlijk naar kinderen in de omgeving De Wijck en IJhorst.

In het leven van de kinderen lijkt het beroep van Klaas belangrijk te zijn geweest: de jongens worden schipper de meisjes huwen op plaatsen waar ze waarschijnlijk met de boot kwamen. Johanna Klasina huwt in Dalfsen, maar wel een schipper.

Overlijden

Als we de burgerlijke stand mogen geloven, is Klaas overleden in 1845. Na 1845 wordt Klaas echter nog bij verschillende huwelijken als levende ouder omschreven. Het is mijn stellige overtuiging dat de twee Klazen van der Wel die beiden zijn geboren in 1791 in de BS door elkaar zijn gehaald. De op 28 december 1870 overleden Klaas noemt terecht als echtgenote Margrita Lans, maar ten onrechte als ouders Teunis van der Wel en Hermina Timmermans. Waarschijnlijk waren er in 1870 niet veel mensen meer die wisten wie de ouders waren. Het is toch erg onaannemelijk dat Klaas in 1814 voor zijn huwelijk een notariele akte op laat stellen over het overlijden van Gerrit van der Wel als dat niet zijn vader was geweest?

1. ↑ ^1.0 1.1 Doopinschrijving, in Dalfsen, Overijssel, Netherlands. Kerkelijke Registers, 1679-1811
   1791.
2. ↑ Overlijdensakte, in Dalfsen, Overijssel, Netherlands. Burgerlijke Stand
   146, 1870.

   Overledene:Klaas van der Wel
   Geslacht:Man
   Geboorteplaats:Dalfsen
   Leeftijd:79
   Relatie:Margrietta Catharina Lans
   Relatiesoort:Partner
   Vader:Teunis van der Wel
   Moeder:Hermina Timmerman
   Gebeurtenis:Overlijden
   Datum:woensdag 28 december 1870
   Gebeurtenisplaats:Dalfsen
   Documenttype:BS Overlijden
   Erfgoedinstelling:Historisch Centrum OverijsselHistorisch Centrum Overijssel
   Plaats instelling:Zwolle
   Collectiegebied:Overijssel
   Archief:0123
   Registratienummer:1898
   Aktenummer:146
   Registratiedatum: 28 december 1870
   Akteplaats: Dalfsen

   De akten over Klaas van der Wel (1) en (5) roepen verwarring op.
   de overlijdensakte van Klaas van der Wel (1) noemt de juiste echtgenote, maar de verkeerde ouders (met Teunis van der Wel en Hermina Timmerman als ouders).
   Klaas van der Wel (5) is in 1845 overleden. Na 1845 wordt Klaas van der Wel (1) echter nog als levende vader vermeld (o.a. 1852 en 1859). De huwelijksakte en bijlagen van Klaas 1 geven ook Gerrit van der Wel en Klasina van Langen als ouders, wat dan ook voor Klaas 1 als juist wordt aangehouden.

   
3. ↑ Lidmaat inschrijving, in Dalfsen, Overijssel, Netherlands. Doop-, Trouw- en Begraafboeken
   NH, 1814.
   
4. ↑ vermeldingen in 1814, 1816, 1819, 1821, 1824, 1826, 1828, 1832, 1836, 1842, 1859