Person:Johan Picardt (1)

Johan Picardt is geboren in 1600 in Bentheim, even over de Duitse grens. Hij studeert in Groningen, Franeker en Leiden zowel theologie als medicijnen en wordt daarna predikant in Egmond aan Zee (Noord-Holland), waar hij 20 jaren blijft. Hij ontwikkelt zich tot Duits-Nederlands historicus, medicus en landontginner. Johan Picardt trouwt in 1625 in Egmond aan Zee met Rocha van Brederode uit Haarlem (1603)., dochter van Jan Cornelis en Agnieta Muys van Holy. Johan overlijdt in 1670, zijn vrouw eerder (1666). Dat hij tevens als medicus werkzaam is, nadat hij in de medicijnen gepromoveerd is, zorgt voor ophef, omdat van de provinciale Synode een dominee niet tegelijk dokter mag zijn. Hij behoort tot de luthers-gereformeerde stroming, en wordt beschouwd als de vader van de Drentse geschiedschrijving, hoewel veel van de inhoud ervan later onjuist is gebleken. In 1644 wordt hij predikant in het Drentse Rolde, waar hij in conflict komt met zijn kerkgangers omdat hij de gewoonte heeft slechts over apocriefe en ongebruikelijke bijbelteksten te prediken. Vanaf 1648 bekleedde hij het predikantschap te Coevorden. Zijn achternaam wordt in de regel zonder dubbele 'c' geschreven, anders dan zijn familieleden. Meer informatie staat op zijn wikipediapagina.

Picardt verdedigt het bestaan van spoken, heksen en de duivel. Megalithische steenhopen brengt hij in verband met huynen oftewel reuzen. Hiervan is de huidige benaming hunebed afgeleid. Lange tijd was Drenthe, volgens Picardt bewoond geweest door grouwsame Baebarische en wreede reusen, Huynen, Giganten, kinderen Enakim, Emim, Nephilim, Rephaim, mensen van grouwelijcke statuer, groote krachten, en beestelijcke wreetheydt, die noch Godt noch menschen gevreest hebben. Net als vele andere bovennatuurlijk wezens – zoals heidense goden, elfen, heksen en kabouters – zijn ook de reuzen in ieder geval vanaf de 16e eeuw gedemoniseerd. Als het volk sprak over reuzen, dan sprak de geestelijke en de geleerde (meestal een en dezelfde) van duivels of demonen. Picardt noemt dit ook als een alternatieve theorie voor het ontstaan der hunebedden: Mogelijk heeft de duivel de stenen zelf op elkaar gestapeld, zodat hij onder de naam van Hercules geëerd kon worden. Het zouden heidense altaren zijn of anders de kolommen van Hercules. Ook neemt hij gretig de volksverhalen over de Witte Wieven over, die hij vertaald als wijze vrouwen en in verband brengt met de Völva, sjamanen of zieneressen uit de oeroude Keltische heidense samenleving.

Picardt staat positief tegenover de slavernij van negers omdat hij van mening is dat zij bijbels gezien van Cham afstammen en vervloekt zouden zijn. Europeanen zijn als nakomelingen van Jafet superieur. In de tijd dat de Atlantische slavenhandel opbloeide was dit een welkome en wijdverbreide gedachte maar Picardt doet er een schepje bovenop. Negers zijn niet alleen fysiek geheel anders, maar ook geestelijk zo inferieur en zo indolent van aard dat ze alleen door fysiek geweld tot arbeid aangezet kunnen worden en pas onder een hard slavenregime tot zelfontplooiing komen. Terwijl er zeker ook protest en afkeuring bestaat onder de geestelijken, is de stroming van Picardt dominant; zowel slavernij als slavenhandel zal nog lang gelegaliseerd blijven. De blanke suprematie en de veronderstelde inferioriteit van andere rassen, die het bijbelse verhaal van Cham en Jafet uberhaupt niet voor ogen had, kent nog steeds verdedigers in radicale religieuze en xenofobische gemeenschappen.

Het is niet alleen bijgeloof, incorrecte geschiedschrijving en bedenkelijke theologische denkbeelden die de klok slaan bij Picardt, zaken die in onze ogen wellicht achterlijk lijken, maar geheel in het wetenschapsbeeld pasten anno 1660. In zijn in 1660 verschenen geschiedenisboek van Noord-Nederland; Korte Beschryvinge Van eenige Vergetene en Verborgene Naast predikant en historicus is hij gepromoveerd tot doctor medicus en houdt er een praktijk op na. Ook is hij een actief voorstander van landontginning; hij experimenteert er zelf mee en boekt successen, zoals beschreven wordt in de Encyclopedie Drenthe Online: In 1648 slaagde Picardt erin het weinig aantrekkelijke Rolde te ruilen voor de veel lucratievere predikantenplaats in Coevorden, waar hij tot zijn dood zou blijven. Die plek lijkt voor hem vooral bijzaak te zijn geweest. Vanwege de aanwezigheid van een garnizoen was er een tweede predikant aanwezig. Picardt stortte zich vol overgave op de ontginningen omdat hij in Bentheim een gebied ter beschikking kreeg van de graaf waar hij vrijuit kon experimenteren. Zo ontstond Alte Picardie in het gebied ten oosten van Emlicheim en ten zuidoosten van Schoonebeek. Daarnaast publiceerde hij in 1664 een voorstudie over het in cultuur brengen van woeste gronden, waarin hij probeerde alsnog een omvangrijker studie gefinancierd te krijgen onder de verkorte titel Raedt angaende de cultuyre en verbeteringe van alle woeste/ wilde en onvruchtbare landen (1664). Voor veel inwoners van Coevorden blijft hij een vreemdeling, waar zijn ideeën om de drassige woeste grond vruchtbaar te maken weinig weerklank vinden. In Duitsland daarentegen wordt deze Moorkolonisator geëerd en is zijn veenkolonie Picardie breed bekend. Een artikel uit dagblad Trouw schrijft daarover (1996): (...) Niet meneer Stieltjes, maar Doctor Picardt is de eigenlijke held van deze streek. Het Picardiekanaal is indirect vernoemd naar deze predikant-arts-historicus-landontginner, die in 1600 in Bentheim geboren werd en van 1648 tot zijn dood in 1670 dominee was in Coevorden. Hij was een fel tegenstander van bemesting van het land; het leek hem hoogst onwaarschijnlijk dat 'God zijn almachtigheid, voorzienigheid en voorzorg voor ons, alleen zou hebben gebonden aan de stinkende drek der beesten'. Met zijn eigen ontginningsmethode kreeg hij in Drenthe geen been aan de grond. Wel vlak over de grens, in zijn geboortestreek Bentheim. De daar ontstane veenkolonie werd omgedoopt tot Picardie. In 1886 werd er een kanaal naar toe gegraven. Jaren lang voeren daarlangs de aardappel-schuiten naar Coevordens aardappelmeelfabriek. Die fabriek heeft het overigens moeten afleggen tegen de Emsland-Stürke GmbH bij Emlichheim, een immense fabriek die erbij ligt als een perfecte Krimi-locatie (...).

1. ↑ ^{1.0 1.1 1.2 1.3} Genealogie Piccardt, in Nederland's Patriciaat: Genealogieën van bekende geslachten. ('s-Gravenhage: Centraal Bureau voor Genealogie, 1910-)
   23, vanaf blz 187, 1937.
2. ↑ NL, Johan Picardt, in Wikipedia: The Free Encyclopedia
   2015.

   [[1]]