Place:Schokland, Overijssel, Netherlands

source: Family History Library Catalog

Research Tips

Bestuurlijke indeling De geschiedenis van de bestuurlijke indeling van Schokland is complex. Dit hangt deels samen met de vorming van het eiland in de Middeleeuwen, vervolgens de eeuwenlange deling van het eiland onder het ancien regime tussen twee provincies, de vorming van één gemeente in de Franse tijd, de opheffing van de gemeente bij de ontruiming en tenslotte de vorming van de Noordoostpolder en Flevoland.

Schokland is in de Middeleeuwen van oorsprong deel van een hoger gelegen gebied, waarvan ook Urk en Nagele deel uitmaken. Het gebied wordt ontgonnen door kloosters. De daarmee gepaard gaande ontwatering leidt echter tot inklinking van het veen, waardoor de bodem daalt. Tussen Friesland en Holland is dan al land verloren gegaan waardoor de Zuiderzee is ontstaan. Het drassige gebied wordt prooi van de zee. Alleen hoger gelegen delen blijven boven water: Urk, Nagele en het eiland Emmeloord en Ens, zoals het dan wordt genoemd. Dat eiland is tot 500 jaar geleden nog verbonden met het vaste land door een veenrug.

Tot de Napoleontische tijd was Schokland nog bestuurlijk verdeeldin het Noordelijk deel Emmeloord en het zuidelijk deel Ens:

• Het noordelijke Emmeloord behoort in de Middeleeuwen tot de heren van Kuinre die het eiland gebruikten als uitvalsbasis voor hun rooftochten. Ze sloegen er zelfs hun eigen munten. Na lange tijd privébezit geweest te zijn, kocht de stad Amsterdam Emmeloord in 1660. Kerkelijk hoorde het onder het aartsdiakonaat van Deventer. Naar dit dorp is de huidige plaats Emmeloord genoemd, die enkele kilometers noordelijker ligt.
• Op het zuidelijke deel lagen twee woonterpen: Middelbuurt (of Molenbuurt) en het kleine Zuidert (Zuiderbuurt), verder was hier de Zuidpunt met kerkhof en lichtbaken. De buurtjes hoorden bij de provincie Overijssel en vormden tezamen het dorp Ens. De benaming Ens is levend gehouden in de benaming van het nieuwe dorp Ens ten zuidoosten van het huidige Emmeloord.

De eeuwenlange deling heeft diepe sporen getrokken in religie en cultuur. Het noordelijk deel is altijd overwegend Rooms-Katholiek gebleven, terwijl het zuidelijk deel overwegend Hervormd was. Ook zouden verschillende dialecten gesproken worden en klederdrachten zich verschillend ontwikkeld hebben.

Pas in de Franse tijd, in 1806 ten tijde van het Koninkrijk Holland, werden de twee delen van het eiland een bestuurlijk geheel (gemeente) onder de naam Schokland, deel van de provincie Overijssel. Schokland blijft één gemeente tot 10 juli 1859. Dan wordt Schokland bij de gemeente Kampen gevoegd.

In 1932 verandert de Zuiderzee in het Ijsselmeer door de sluiting van de Afsluitdijk. In 1940 wordt de dijk om de Noordoostpolder gesloten. Het gebied wordt drooggemalen en daarmee wordt ook Schokland in 1942 drooggelegd. Fysisch-geografisch is het onderdeel van het poldergebied geworden en geen eiland meer. In 1962 wordt dit gebied een gemeente (Noordoostpolder), die dan nog deel uitmaakt van de provincie Overijssel. In 1986 wordt de gemeente Noordoostpolder, met daarin Schokland, ingedeeld in de nieuwe provincie Flevoland. Saillant detail is dat sinds 1 november 2008, Schokland weer officieel een plaats is met een eigen postcode.

The administrative history of Schokland is complex. In the days of the Republic the Island was divided for centuries between two Provinces. Under the French occupation it was unified in one municipality in one province. Later this municipality was eliminated, after the island was declared uninhabitable. Schokland became part of the municipality of Kampen, Overijssel, Netherlands. After the Noordoostpolder was built, Schokland became part of the new land, part of the new municipality and later the new province.

In short:

• The island was originally formed as part of a larger peninsula. Due to rising sealevels and lowering grounds, this was divided in several islands: Urk, the former Nagele and the Island of Emmeloord and Ens (the name of Schokland is of a later age).
• In the Middle Ages, the Northern part belonged to the Lords of Kuinre, that used it as a base for their piracy and scavenging. later it became private property, till the city of Amsterdam bought it in 1660.
• On the Southern part were two habitable mounts: Middelbuurt and Zuidert, together forming one village (Ens), part of Overijssel.
• Since 1806 the two parts were united in one Municipality in the province Overijssel
• In 1859, the Island was declared uninhabitable. It could no longer be protected from the sea. The population (less than 700) was ordered to abandon the Island. On July 10 of that year, the Municipality Schokland became part of the Municipality Kampen, Overijssel, Netherlands;
• 1932: the Afsluitdijk closes the Zuiderzee from the North Sea, forming the IJsselmeer;
• 1940: a part of the IJsselmeer, including Schokland, is enclosed by a dyke to form new land (Noordoostpolder);
• 1962: Noordoostpolder becomes a municipality in the province Overijssel;
• 1986: together with the new land of Flevoland, Noordoostpolder becomes a municipality in a new province: Flevoland;
• 2008: Schokland is officially declared an official place name again, with its own mail code.

The long division of Emmeloord and Ens is relevant to geneologists as it implicated, maybe caused differences in religion and culture.

Andere bronnen over Schokland:

• Nederlandse Wikipedia [[1]]
• Schokkervereniging [[2]]
• Historie van Schokland [[3]]
• Informatieve site: [[4]]
• Informatieve site: [[5]]
• Werelderfgoed Schokland [[6]]

Resources

Population

• Naamsaanneming

Vital Records

• Burgerlijke Stand

wikipedia