Person:Jakop Felodden (2)

Composer, musician

Ref.:[1]:

Lom, Jakup Olsen, med Tilnavn "Fel-Jakups »Fel-Guten«, 1821— 76, nsk. Bygdespillemand fra Skjaak, Gudbrandsdalen, en af de mest begavede Spillemænd, Norge har frembragt. Han benyttede, som østnorske Spillemænd i Almindelighed gør, almindelig Violin (i hans Egne benævnet »Flat-fele«). L. rejste viden om paa Spillemands-færder, en kortere Tid var han Stadsmusikant i Aalesund. Overalt hvor han kom, vakte hans Spil den største Opmærksomhed, han dannede »Skole«, og i større Dele af Norge, særl. paa Østlandet, bærer Musiken varigt Præg af hans Virksomhed. Han var en Mester i al Slags Dansemusik, men især berømmes hans »Springleik«-Foredrag. En Række af disse ejendommelige Slaatter bærer hans Navn. 1922 rejste Ungdommen en smuk Bautasten udenfor hans uanselige Hytte i Skjaak. (Litt. : Sandvik: »Folkemusik i Gud-brandsdalen«, I. Kleiven: »Lom og Skjaak«).

Books:

[2]

[3] :

Fel-Jakup (2. februar 1821– 27. juli 1876) eller Jakop Olsen Felodden var ein vidkjend spelemann. Fel-Jakup vart også kalla Fel-guten og på vestlandet for Loms-Jakup. Han hadde ein høgt utvikla teknikk, og mange av slåttane hans kravde posisjonsspel. Truleg er han den mest kjende spelemannen på vanleg fele, og har vore samanlikna med Myllarguten og hardingfelemusikken.

Jakup vart fødd i Skjåk utanfor ekteskap og sett på legd i 7-års alderen. Allereie i undomsåra vart han lagd merke til for felespelet sitt. I store delar av livet reiste han omkring i Gudbrandsdalen, Nordfjord, på Sunnmøre, i Romsdalen, på Nordmøre og på Oppdal, og han fekk mykje å seie både for spelestil og repertoar. Han spreidde den nyare dansemusikken, runddansslåttane, valsespelet, og springdansen.

Fel-Jakup er den spelemann som har sett størst merke etter seg i Ottadalen. Han var det store idealet i samtida og for spelemenn i seinare tid. Ei mengd slåttar er knytt til Fel-Jakup-namnet. Mellom dei mest kjende er Lomsvogga og Vindfluguleiken.

Meisterspelemannen Rikkar Skjelkvåle frå Skjåk vidareførte speltradisjonen etter Fel-Jakup. Tvillingbrørne Alfred og Mattias Bismo frå Skjåk var dei fremste læresveinane til Rikkar Skjelkvåle.

Han var busett på husmannsplassen Felodden på Nordberg i Skjåk.

[4] :

Feljakup-stugu

8 km vest for Bismo ved rv 15 finn du Fel-Jakup-stugu. Her budde den legendariske felespelaren Fel-Jakup med kone og fem born. Fel-Jakup levde frå 1821 til 1876. Dei som høyrde spelet til Fel-Jakup fortalde at det var som å høyrenaturen sjølv. Det var lett å forstå at han fekk inspirasjon frå suset i furutoppane, søgen frå elva og drønnet frå Øyberget. Sjølv om naturen var inspirasjonskjelda, fekk nok Fel-Jakup med seg mykje på alle reisene han var på. Han hadde kontakt med karar som Myllarguten og Ole Bull. Folk frå mange stader i Noreg fekk oppleva Fel-Jakup sitt vakre spel. Som så mange kunstnarar vart ikkje Fel-Jakup heidra før lenge etter at han døydde i 1876. Eit utdrag frå Ole Mørk Sandvik si bok "Folkemusikk i Gudbrandsdalen" syner dette. "…. en dikter på fela, en kunstner med evne til å henrive i øyeblikket som ingen anden."

About 8 km to the west of the township centre of Bismo along the main road you find Fel-Jakup-stugu. Here the legendary fiddler Fel-Jakup (fel=fiddler; Jakup=Norw. for James) lived with his wife and their five children. Jakup lived from 1821 to 1876. The people listening to his play said that it was like listening to nature itself. It was easy to understand that he got his inspiration from the whistling in the pine tops, the sounds from the river and the booms from the neighbouring mountain Øyberget. Even though nature was his main source of inspiration, he was probably influenced from his many travels as well. He got in touch with well-known fellow artists like Myllarguten and Ole Bull. People from many places in Norway were given the opportunity of listening to his beautiful play. Like many other artists Fel-Jakup was no honoured until long after his death in 1876. A quotation from Ole Mørk Sansviks's book "Folk Music in Gudbrandsdalen" shoes this; "….a poet on his fiddle, an artist with the power of carrying away the moment like nobody else.".

Kilde: Nasjonalparkriket

Fel-Jakup (2. februar 1821– 27. juli 1876) eller Jakop Olsen Felodden var ein vidkjend spelemann. Fel-Jakup vart også kalla Fel-guten og på vestlandet for Loms-Jakup. Han hadde ein høgt utvikla teknikk, og mange av slåttane hans kravde posisjonsspel. Truleg er han den mest kjende spelemannen på vanleg fele, og har vore samanlikna med Myllarguten og hardingfelemusikken.

Jakup vart fødd i Skjåk. Allereie i undomsåra vart han lagd merke til for felespelet sitt. I store delar av livet reiste han omkring i Gudbrandsdalen, Nordfjord, på Sunnmøre, i Romsdalen, på Nordmøre og på Oppdal, og han fekk mykje å seie både for spelestil og repertoar. Han spreidde den nyare dansemusikken, runddansslåttane, valsespelet, og springdansen. Fel-Jakup reiste også rundt saman med Fant-Karl eit par år midt på 1840-talet, og lærte mykje av han.

Fel-Jakup er den spelemann som har sett størst merke etter seg i Ottadalen. Han var det store idealet i samtida og for spelemenn i seinare tid. Ei mengd slåttar er knytt til Fel-Jakup-namnet. Mellom dei mest kjende er Lomsvogga og Vindfluguleiken.

[5]

Etterslekta, spesielt i USA: [6]

[7]

GRAV etc.: [8]

Side 18 ff. i [9]

Nr 19 nederst på høyre side: Kildeinformasjon: Oppland fylke, Skjåk i Lom, Klokkerbok nr. 3 (1815-1844), Jevnførelsesregister 0, side 647-648. Permanent sidelenke: http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=11783&idx_id=11783&uid=ny&idx_side=-292