Person:Cornelis Wassenaar (8)

Cornelis Wassenaar

(advocaat van het Hof van Friesland en sub ontvanger generaal van Het Bildt)

Dirk Walburg is in de winter van 1794/1795 uit Frankrijk teruggekeerd, of misschien eerder. Om de komst van de patriotten voor te zijn, vluchtten sommige conservatieven naar het buitenland. Zo vertrok notaris Cornelius Wassenaar uit Sint Annaparochie eind 1794 naar de Nederlandse kolonie Demerary in Zuid-Amerika. Na een paar reisbrieven is niets meer van hem gehoord.

Notaris Wassenaar zou vast niet hebben goedgevonden dat zijn oudste dochter met een patriot trouwde, maar in 1796 werd het huwelijk van Elisabeth Wassenaar en Dirk Hayes ingezegend.

In 2000 verwierf de Koninklijke Bibliotheek de West-Indische reisbrieven van dr. Cornelius Wassenaar. Wassenaar was tot 1794 notaris in Sint Annaparochie. In dat jaar vluchtte hij voor de ‘patriotten’ naar Guyana. Na een avontuurlijke zeereis zette Cornelius Wassenaar voet aan wal in Demerary.

Dat was toen nog een Nederlandse kolonie. Wassenaar meldde zich bij gouverneur Beaujon. Daar kreeg hij tijdelijk onderdak. In zijn eerste maanden in de tropen keek hij zijn ogen uit. ‘Overal zijn grote, lekkere oranjeappelen, ananassen en kokosnoten en flonkerende vuurvliegen. Ik verbaas mij over de schamele kleding van de zwarten.’ ‘Ik heb mijn pruik geabandonneerd en draag het haar nu los met een valse staart.’ ‘Iedere morgen word ik door een pruikenmaker opgemaakt, maar ik kan niet wachten tot ik mijn eigen huishouding heb – met negers.’ Na 1795 houden de brieven op. In dat jaar werd Guyana een Britse kolonie. Mogelijk is Wassenaar toen naar Curaçao vertrokken daar woonde zijn zoon.

In 1817 is hij door de familie in Friesland dood verklaard.

Op Curaçao wonen nu nog nakomelingen van zijn zoon Beert, onder wie de bekende kruidkundige Dinah Veeris. Dr. Cornelius Wassenaar was vernoemd naar zijn opa, die ook notaris was. Opa zegelde zijn akten met het Friese Wassenaarwapen.

Vanaf 1769 trad hij op als notaris, maar ook als rentmeester voor de adellijke grietman van Het Bildt. In zijn studeerkamer stond een rijk gevulde boekenkast. Uit een boekenlijst uit 1787 weten we wat Cornelius Wassenaar zoal in huis had.

Cornelius Wassenaar gold als Cornelius Wassenaar gold als een ‘vriendje’ van de adellijke grietman. In de jaren 1780 was er groeiend verzet tegen de macht van zulke regenten. Tegenstanders van de regenten noemden zichzelf ‘patriotten’. Hun scheldnaam was ‘Kezen’. Hoite Peisel en Dirk Cornelis Kuiken waren beruchte Bildtse ‘Kezen’.

Cornelius Wassenaar schreef in 1794 aan zijn zoon Beert op Curaçao dat de ‘Kezen’ steeds meer praatjes kregen. Dat kwam vooral omdat ze steun kregen vanuit Frankrijk. Daar was in 1789 de adel afgeschaft. Veel edelen zijn daarna vermoord. Toen een Frans leger eind 1794 Nederland binnenviel, nam Cornelius de benen. Vanuit Zeeland voer hij naar Guyana.

Behalve zijn reisbrieven heeft Cornelius ons stambomen van veel Bildtse families nagelaten. Ze beginnen allemaal, linksom of rechtsom, bij Steven Huigen. Hoe politiek verdeeld deze families ook waren, volgens Cornelius waren ze allemaal ‘Kinderen van één Vader’. Aan hem danken we ook de tekst van de akte uit 1566, met een beschrijving van het Friese Wassenaarwapen.

Als eerste moderne genealoog is dr. Cornelius Wassenaar nu nog van belang voor wie onze geschiedenis wil leren kennen.een ‘vriendje’ van de adellijke grietman. In de jaren 1780 was er groeiend verzet tegen de macht van zulke regenten. Tegenstanders van de regenten noemden zichzelf ‘patriotten’. Hun scheldnaam was ‘Kezen’.

Hoite Peisel en Dirk Cornelis Kuiken waren beruchte Bildtse ‘Kezen’. Cornelius Wassenaar schreef in 1794 aan zijn zoon Beert op Curaçao dat de ‘Kezen’ steeds meer praatjes kregen. Dat kwam vooral omdat ze steun kregen vanuit Frankrijk. Daar was in 1789 de adel afgeschaft. Veel edelen zijn daarna vermoord.

Toen een Frans leger eind 1794 Nederland binnenviel, nam Cornelius de benen. Vanuit Zeeland voer hij naar Guyana. Behalve zijn reisbrieven heeft Cornelius ons stambomen van veel Bildtse families nagelaten. Ze beginnen allemaal, linksom of rechtsom, bij Steven Huigen.

Hoe politiek verdeeld deze families ook waren, volgens Cornelius waren ze allemaal ‘Kinderen van één Vader’. Aan hem danken we ook de tekst van de akte uit 1566, met een beschrijving van het Friese Wassenaarwapen. Als eerste moderne genealoog is dr. Cornelius Wassenaar nu nog van belang voor wie onze geschiedenis wil leren kennen.

1. ↑ Doopboek Herv. gem. St. Annaparochie, in Het Bildt, Friesland, Netherlands. Doop-, Trouw- en Begraafboeken
   Tresoar, inventarisnummer 0119, aktenummer 4343, 1601-1812.

   Dopeling: Cornelis gedoopt op 22-12-1743 te Sint Annaparochie
   Vader: Beerts Cornelis Wassenaar
   
   Bron: DTB Geboortes / dopen | Soort registratie: DTB geboortes / dopen inschrijving | (Akte)datum: 22-12-1743 | Plaats: St. Annaparochie
   
   Doopboek Herv. gem. St. Annaparochie, archiefnummer 28, Collectie doop-, trouw-, lidmaten- begraafboeken - Tresoar, inventarisnummer 0119, aktenummer 4343
   Gemeente: Het Bildt
   Periode: 1601-1812