Person:Boele Boelens (8)

Verzameling aanwinsten, archief 345, inventaris nr. 219b. (R.A.F.)

Informatie genomen bij mij Martinus Fockens, grietman over Opsterland,ende Saecko Fockens, secretaris aldaer ende dat ter praesentie endeaenhoren van de notaris Idema ende Zeijts Jans als daertoe van mijversochte getuigen: actum op Lephuijsterdijck den 10den octobris 1655.

Lamke Geertsdochter, echtehuijsvrouw van Arrien Gerrits opWispelerdijck, geciteert sijnde deur den executeur van den here grietmanFockens, ratione officij, verklaerde bij haere waerheit enderespectivelijke onder eede, dat op verleden woensdach den 3 octobris1655 als de bijsitter Boele Broers quam van de weeckmerckt op deGorredijck, hij tot haeren huise is aengecomen, ende binnen komende endevragende waer haer man was, heeft sij geantwoort, dat hij haer man wasop den acker. Daerop sij hem een stoel krigend, om hem Boele daerop te setten, heefthij Boelens haer voorts om den hals ende bij de kledinge gegrepen endegeseijt: ick moet dij reijs soenen, mit meer diergelijken liefkosenderedens ende gesten, slepende haer bij deuren ende vensters die sijtoededen. Voorts haer achterleidend nae de schuir, heeft hij Boelenshaer tot conversatie ende vleeselijke conversatie versocht 't welke sijgetuige hem doemaels ende te voren weigerende, stote ende trock haergetuige voort nae sekere stroobult toe ende hij wat stroo del scheurendheeft haer getuige daerop neergeleijt ende de kleren afdoende verklaertsij getuige dat hij vleeselijk met haer heeft geconverseert ende sijnwille met haer gedaen. In 't welcke doende haer getuiges man de achterdeur openbrekende endedaerin komende, heeft haer getuige ende de voorschreven Boelens noch bijende op malcanderen belopen, de getuige ende Boelens daerop gealtereertwerdende, heeft haer voornoemde man een degen van voren wtte kamergehaelt ende daermede haer getuige ende voornoemde Boelens daermedegeslagen ende gedreigt om 't leven te brengen, waervan sij getuige oockeen kleine schras aen haer hals heeft ontvangen. Voorts alsoo Boelensonder de achterdeur door ontvluchte, heeft haer getuiges man hem Boelensmet de voornoemde degen weder binnen de voornoemde schuir gedreven,hebbend sij getuige ende Boelens op haer beide knijen sittende, metgaergevouwen handen haer voornoemde man verscheiden maelen omlijffsgenaede ende vergiffenisse gebeden. Daerop sij daernae met de voornoemde getuiges man binnengaende, endehaer voornoemde man als desperaet wordende, hem selffes met het mes opde borst stotende, hebben Boelens ende sij getuige wijdere voortganghdaervan belett ende hem Arrien weder op de knijen, beide met gevoudenhanden gebeden om sulke desparaete actien niet te bestaen ende haergetuige ende Boelens de misdaet te willen vergeven, seggende endebelovende, hij Boelens, mijn man dat sij solden al haer leven genoechhebben, sij solden geen huir geven soo lange sij leefden, ende wat sijschuldig waeren, dat schonk ende gaeff hij haer quijt, met meerdiergelijke beloften waerop haer getuiges man wat bedaerende, is gemelteBoelens wechgegaen, verklaerende eintelijk sij getuige dat gemeltebijsitter Boelens haer voor in de kamer eer sij tot de voornoemde conversatie endeachter in de schuir quamen, hondert guldens heeft toegeseijt endebelooft, als sij getuige de voornoemde conversatie aen hem Boelens wildegedogen, zonder dat zij getuige oijt nochtans iets van hem heeftontvangen maer verklaert door soo grote beloften, beden ende half tegenhaer dank, ofte sij als half van sinnen berooft wesende, deur voornoemdeactien daertoe gekomen te sijn, 't welk getuigenisse haer praesent onsde grietman, secretaris, notaris ende Zijtse Jans mitsgaders haervoornoemde man te voren gelesen sijnde, persisteerde daerbij endeverklaerde 't gene voorschreven soo waer te wesen, in kennisse haer endeonse gewoonen vertekeninge hieronder gestelt den 10 octobris 1655.

Idem, getuigeverklaring van Arrien Gerrits:

Arrien Gerrits, wonende op Wispelerdijk van de grietman Fockens versochtsijnde, onder ede mijn verklaringe te doen nopens sekere excessen,waerover gemelte grietman mijn verklaringe versocht, verklaer onder edewaer te wesen dat op woensdach den 3 octobris 1655 verleden de bijsitterBoele Boelens komende van de weekmarkt van de Gorredijk, tot sijn huis (als wesendesijn meijer) is aengegaen, doen hij getuige op de acker was gaen tearbeiden ende sijn huisvrouw allene in huis hadde achtergelaeten endestaende hij getuige te arbeiden, heeft gemeldte bijsitter bij 't heckstaen sien ende is voorts nae 't huis gegaen. Ende als hij getuige daernae van den acker sijn achterhuisdeur sachgesloten ende daerdeur ende andersins invalle krege, is nae sijn huisgegaen, alwaer komende ende vindende deuren ende vensters van sijn eigenhuis, terwijl hij absent was, gesloten gevonden te wesen ende dat bijlichtschoondach. Heeft de onderachterdeur opgebroken ende daerin gekropen ende daerinnekomende, vonde hij sijn huisvrouw Lamke Geerts daer in 't stroo liggen met degemelte bijsitter Boele Boelens, sij onder ende hij boven, hebbende sijde rok op ende hij de broek om de voeten ende voorts etc. Waerop de getuige binnen lopende ende een degen van de wand grijpendeende achter lopende, heeft met deselve degen nae sijn huisvrouw eerstende daernae nae Boelens geslagen dewelke hem ontschuilende kroop onderde achterdeur door met de broek noch om de benen ende metten bloten aersende hij getuige hem daerop vervolgend met de voornoemde degen, heefthem bijsitter gedwongen omme soo metten bloten aers ofte die broek om devoeten, daer weder onder die deur door te kruipen in sijn huis ende heeft hem ende sijn voornoemde huisvrouwvandaer voorts gedreven binnen in de kamer alwaer sijnde, gelijk oock tevoren in de schuire, hij Boelens ende sijn wijff Lam, beide voor hem opde knibbels met gevouden handen hebben geseten, biddende hunslijffsgenade ende dat hij getuige Arrien haer maer soude laeten levenende niet om 't leven brengen, maer haer misdaet vergeven met meerdiergelijke redenen daerheenen gaende, onder belofte ende praesentatiedie hij Boele Boelens daeronder dede, dat hij getuige solde geheel sijnleven geen huijr geven, solange hij leefde ende vande achterstalligesolde hij getuige oock niet geven. Daerop hij getuige sijn roer van de wandt grijpende, heeft 't selve voorhun voeten in stucken geslagen ende hij getuige daerop voorts wtdisperatie sijn mes wttreckende, ende hemselffs met hetselve door hethemtrock, voer ende hemd stootende, (mij grietman ende getuigen nochhuiden getoont) voorts hem willende selfs het leven nemen ende daerwthet hair wt sijn hooft treckende ende scheurende, hebben gemelte Boelensende sijn huisvrouw hem gehouden, sulx belettet ende weder gesinniget.Daerop die getuige sitten blijvend, is gemelte Boelens haestigh vandaergegaen. Daerop hij sijn mes wttreckend, seide sijn huisvrouw te willendoden, ofte sij solde hem seggen, hoe sij tot sulcken misval metvoornoemde Boelens quam. Soo heeft sij hem getuige, haer man daerop geantwoort, dat Boelens haerdaertoe met schone woorden hadde beweegt ende hondert guldens onthietenals hij eens mocht soenen ende met haer achter gaende sijn wille methaer hadde gedaen. Begerend van hem daernae voor hem op de knibbelssittende, met gevouwen handen, dat hij getuige soude het haer te goedehouden. Sij hadde haer mishouden ende misbruiken laeten maer woude hetnoijt weder doen. Verclaerende oock dat gemelte Boelens nae de voornoemde excessen voorhem op de knibbels sittende met gevouwen handen, hem gebeden heeft datals hij Boelens wtging, die getuige hem soude naeroepen dat sij diereparatie van de huisinge wilden hebben, op dat ofter eenige luijdenwaeren die hun rumoer gehoort hadden, hij het daerop mochte brengen ende't voornoemde faict alsoo bedecken ende verschonen, waernae hij getuigedie nachts niet willende bij haer slaepen, is sij des donderdags morgensvan hem getuige ende sinen huis wechgelopen ende is wel vier dagen wechgeweest ende gisternacht bij hem weder gekomen. Verklaerende die getuigeeintelijk dat Broer Boelens de sone van ghemelte bijsitter Boelens opheden met seker geschrift is bij hem geweest versoekende 't selve vanhem ondertekent te hebben, luidende dat sijn vader ende hij getuigeonlangs om de huisinge solden discoort geweest hebben, ende dat hijgetuige hem daervoor qualijk hadde bejegent met meer diergelijke redenendaerinne verhaelt, verklaerende dat als hij het weigerde, dat hij solde't avont een uer nae sonne komen bij haer secretelijck in een bosch denGrietmans Wilgen genaemd daer hij ende enige van de sijne hem soldenbejegenen ende het met hem maeken dat het goed was. Ende hij solde haer niet ontdanken, voorts daermede die getuige van desaeke sluijtende, verklaerde nadat hem dezen van woorde tot woordepraesent van grietman, sicretaris ende getuigen was te voren gelezen,dat dit de oprechte onbevleckte waerheit was ende daerbij hij beloofdete allen tiden te persisteren, in kennisse sijn getuigens hand,grietmans, sicretaris, notaris ende getuigen gewoone subscribtien onderdesen gesteld, den 10 octobris 1655 op Liphuisterdijk, vertekent ArrienGerrits, Z. Jans, M. Fockens, S. Fockens ende D. Idema met hungewoonlijcke haelen.

Idem, verklaring van Arrien Gerrits, copia:

Ick Arrien Gerrits, woonende terwijspele, verclaere bij desen hoedat ickmijn huijs ende lantheere Boele Broers op den darden october 1655,sijnde geweest op een woensdagh, dat hij nae de trimbeets hadde geweest,tot mijn huis bij mijn huisvrouwe sijttende hebbe bevonden om tereeckenen de huijren dien wij ten achteren waeren ende datter eenmijsverstant betusschen ons belangende het decken ende onderholdinge derhuijsinge ijs gecomen ende eijntlijcken veraccordeert, verclaere meededat bij hem ende mijn huisvrouwe niet oneerlijck gedaen ofte bedrevenis, dan dat wij questioes met malcanderen worden belangende het deckenende onderhouden der huijsinge ende alsoo daer luegens omgaen als ofteick mijn huijsvrouw met onsen voornoemde landheer in overspil endeoneere hadde bevonden ende hem lantheere daeromme mijn huijsvrouw mij nuverlaeten hadde; hetwelcke ick verklaere openbaere luegens endefaemrovinge te sijn, verclaere als vooren niet oneerlijck bij haerbedreven ende gedaen te sijn ende dat het voornoemde mijsverstant mijnschult is geweest. In kentisse mijn handt ende tot mijn expresse,versoecke den handen van de ondergenoemden getuijgen deesen 10denoctober 1655. (dit zal de verklaring zijn die hij op verzoek van Broer Boelensondertekend heeft)

Nae gedaene collatie ijs dese met den principaele versoecke endegeschreven met Broer Boelens sijn soons handt bevonden te accorderen inkentenisse van mij onderschreven secretaris, 22sten october 1655. S.Fockens.

Idem, brief van Boele Boelens aan het Hof van Friesland:

Aen den Hove van Frieslandt,

Geeft wesentlijcken te kennen, Boelardus Boelens, mede-assessor 'sgerechte van Opsterlandt, dat ofte wel sijn actien ende compartemententot noch toe sonder claege op- ende rughspraek sijn geweest, sigh echternochtans Arrien Gerrits ad Tewispel niet ontsien heeft op den 3denoctobris 1655 in sijn bewoonde huijsinge den suppliant met een toornighgemoet seer iniurienselick ende affrontelijck alleen toe te seggen dathij overspel met sijn huijsvrouwe hadde gecommitteerd, maer oock dat teboere met de blote houwer inde vuijst te dreijgen, trachtende indien hetmuoigelick waere geweest, den suppliant met de selve te houwen waerbijdeselve sijn schadijelick werck noch niet latende berusten, verstoutesich dagelicks op publijck weghen ende plaetsen in praesentie vanverscheijden omstanders den suppliant te dissvueren en van voorschrevenmisdaet te beschuldigen, 't welcke de suppliant, een oud man sijnde,alles ad animum xuoreerende heeft daeraff de admissima iniuniagepresenteert, mitsdien sich omme sijn goede naem ende faem niet telaeten beschelden ende hem van adulterie (welcke misdaet indien waer bij£ edele mach ten hoogsten straff soude wesen) ende andersins te fungerenaen den Hove addresserende wesentlick 't Hoff gelieve hem tegensvoornoemde Arrien Gerrits te willen citatien met inthimatie aende HeereProcureur generael ende voorts den selve Arrien bij paene van vijff endetweintigh gouden Friesche rijders aen de heerlickheijt te leveren, teordonneren omme den suppliant met woorden ende wercken te latenongemolesteert, 't welcke doende den Boelens.

In de marge staat genoteerd: Sij gestelt in handen van parthie adveisomme hier op te seggen sijn goed, reden hij binnen tuee daegen nae infindeses ordonnerende die selve omme de suppliant met woorden ende werckente laeten ongemoeit, sall tot sijn leedtwesen disgonen, den 20 octobris1655.

Idem, getuigeverklaringen afgelegd ten overstaan van grietman Fockens,Wibe Sijtses, bijsitter en Saco Fockens, secretaris op 20 october 1655in Dioerswolde.

Ette Giolts, olt ontrent 30 jaren, wonende in Sigerswolde, citatg.inrat. ende examinat: verclaerde onder ede ende bij sijn waerheijt, dathij deponent 14 dagen verleden, ofte den 3den octobris 1655 komende metpaerden en wagen van Gordijk, bij off ontrent de huisinge van ArrienGerrits op Wispelerdijk aldaer bij deselver huisinge heeft gesien dattereen olt persoon met boven op sijn hooft een kaele ofte blote plasse (soohem dachte ende sijn schoonbroeder bij hem op de wagen sittende, oockseide dattet de bijsitter Boele Broers was) wt ofte bij de huisinge iskomen als ontvluchtende, als seer verbaest ende als ontlopende ende dathij (te weten die persoon ofte Boele Broers) soo ontvluchtende ende vanvermelde Arrien vervolgt wordende, is komen over rijsen off ander dingente vallen voorover ende vervolgt van Arrien voorschreven, wordende metden bloten degen ofte houwer. Heeft hij Arrien hem op de hielen volgende geroepen: heij, daerweij etc.Daerop gemelte persoon off Boele Broers hem omkerend, ging op sijnknibbels sitten, sloech sijn handen opstekende te gaer ende bad (soo hethem getuige toescheen) sijne lijfsgenade ofte dat Arrien hem geen quaetsoude doen doch heeft hij getuige die woorden niet gehoort maer degesten wel gesien; meer van de saeke niet wetende, partijen vremt endewt laet nijt noch anders iets deponeert hebbende, sluit sijn depositie,actum ut supra.

Otte Joukes, out ontrent 19 jaren, geciteerd etc. verklaerende waer tewesen dat hij op den 3den octobris 1655, sijnde op een woensdag, als hijgetuige met sijn swaeger, Ette Giolts, quam van de Gordijk op de wagen,ende op Wispelerdijk ontrent die huisinge van Arrien Gerrits, aldaergesien heeft dat seker oldt persoon, (ende soo hem getuige docht endetegen sijn swager Ette Giolts seide, dattet Boele Broers was) hebbendeeen kale ofte blote plasse, daerwt ofte ontrent die huisinge is comenscharlen ofte schocken, welcke vallende, worde met den bloten houwer offdegen vervolgt van enen Arrien Gerrits, aldaer in den huisinge wonende,die hem machtigh scheen te dreigen. Daerop die persoon daer vervallen wesende, hem omkerende, sloegh sijnhanden te gaer ende als (soo 't hem in 't voorbij rijden scheen) omgenade op de knibbels sittend ende die handen omhoogh stekend, bade endedat hij hem niet soude quetsen doch heeft hij getuige de woorden nietgehoort maer wt gesten ende anders soo deponerende. Meer niet wetende,partijen vremt, besluit sijn depositien, actum ut supra, ondertekentetc. den 20en oct. 1655.

Opschrift grafzerk te Olterterp: Anno Christi den 21 Octobris - is denHeere gerust den Eerentvesten en Voorsienighen Boelardus Boelens oud 73jaeren in leven old Bijsitter van Opsterland, Schriever van eencompagnie Infanterie sampt Dorprechter ende Kerckvooghd van Olterterpwelke lichaem in 't choer.

Boele testeerde 18 juli 1661, een door hemzelf ondertekende kopie isbewaard gebleven in het archief Van Harinxma thoe Sloten. Onder het testament meldt hij het overlijden van zoon Sako op 1september 1666; vervolgens het overlijden van zijn vrouw Antje op 11 en het overlijdenvan dochter Wemelcke op 12 october daaraan volgend. Hijzelf overleedenige dagen later. Hoewel geen reden wordt genoemd, is hetwaarschijnlijk dat ze aan de pest zijn gestorven want die woedde op datogenblik in volle hevigheid. Verzameling aanwinsten, archief 345, inventaris nr. 219b. (R.A.F.)

Informatie genomen bij mij Martinus Fockens, grietman over Opsterland, ende Saecko Fockens, secretaris aldaer ende dat ter praesentie ende aenhoren van de notaris Idema ende Zeijts Jans als daertoe van mij versochte getuigen: actum op Lephuijsterdijck den 10den octobris 1655.

Lamke Geertsdochter, echtehuijsvrouw van Arrien Gerrits op Wispelerdijck, geciteert sijnde deur den executeur van den here grietman Fockens, ratione officij, verklaerde bij haere waerheit ende respectivelijke onder eede, dat op verleden woensdach den 3 octobris 1655 als de bijsitter Boele Broers quam van de weeckmerckt op de Gorredijck, hij tot haeren huise is aengecomen, ende binnen komende ende vragende waer haer man was, heeft sij geantwoort, dat hij haer man was op den acker.

Daerop sij hem een stoel krigend, om hem Boele daerop te setten, heeft hij Boelens haer voorts om den hals ende bij de kledinge gegrepen ende geseijt: ick moet dij reijs soenen, mit meer diergelijken liefkosende redens ende gesten, slepende haer bij deuren ende vensters die sij toededen. Voorts haer achterleidend nae de schuir, heeft hij Boelens haer tot conversatie ende vleeselijke conversatie versocht 't welke sij getuige hem doemaels ende te voren weigerende, stote ende trock haer getuige voort nae sekere stroobult toe ende hij wat stroo del scheurend heeft haer getuige daerop neergeleijt ende de kleren afdoende verklaert sij getuige dat hij vleeselijk met haer heeft geconverseert ende sijn wille met haer gedaen.

In 't welcke doende haer getuiges man de achterdeur openbrekende ende daerin komende, heeft haer getuige ende de voorschreven Boelens noch bij ende op malcanderen belopen, de getuige ende Boelens daerop gealtereert werdende, heeft haer voornoemde man een degen van voren wtte kamer gehaelt ende daermede haer getuige ende voornoemde Boelens daermede geslagen ende gedreigt om 't leven te brengen, waervan sij getuige oock een kleine schras aen haer hals heeft ontvangen. Voorts alsoo Boelens onder de achterdeur door ontvluchte, heeft haer getuiges man hem Boelens met de voornoemde degen weder binnen de voornoemde schuir gedreven, hebbend sij getuige ende Boelens op haer beide knijen sittende, met gaergevouwen handen haer voornoemde man verscheiden maelen om lijffsgenaede ende vergiffenisse gebeden.

Daerop sij daernae met de voornoemde getuiges man binnengaende, ende haer voornoemde man als desperaet wordende, hem selffes met het mes op de borst stotende, hebben Boelens ende sij getuige wijdere voortgangh daervan belett ende hem Arrien weder op de knijen, beide met gevouden handen gebeden om sulke desparaete actien niet te bestaen ende haer getuige ende Boelens de misdaet te willen vergeven, seggende ende belovende, hij Boelens, mijn man dat sij solden al haer leven genoech hebben, sij solden geen huir geven soo lange sij leefden, ende wat sij schuldig waeren, dat schonk ende gaeff hij haer quijt, met meer diergelijke beloften waerop haer getuiges man wat bedaerende, is gemelte Boelens wechgegaen, verklaerende eintelijk sij getuige dat gemelte bijsitter

Boelens haer voor in de kamer eer sij tot de voornoemde conversatie ende achter in de schuir quamen, hondert guldens heeft toegeseijt ende belooft, als sij getuige de voornoemde conversatie aen hem Boelens wilde gedogen, zonder dat zij getuige oijt nochtans iets van hem heeft ontvangen maer verklaert door soo grote beloften, beden ende half tegen haer dank, ofte sij als half van sinnen berooft wesende, deur voornoemde actien daertoe gekomen te sijn, 't welk getuigenisse haer praesent ons de grietman, secretaris, notaris ende Zijtse Jans mitsgaders haer voornoemde man te voren gelesen sijnde, persisteerde daerbij ende verklaerde 't gene voorschreven soo waer te wesen, in kennisse haer ende onse gewoonen vertekeninge hieronder gestelt den 10 octobris 1655.

Idem, getuigeverklaring van Arrien Gerrits:

Arrien Gerrits, wonende op Wispelerdijk van de grietman Fockens versocht sijnde, onder ede mijn verklaringe te doen nopens sekere excessen, waerover gemelte grietman mijn verklaringe versocht, verklaer onder ede waer te wesen dat op woensdach den 3 octobris 1655 verleden de bijsitter Boele Boelens

komende van de weekmarkt van de Gorredijk, tot sijn huis (als wesende sijn meijer) is aengegaen, doen hij getuige op de acker was gaen te arbeiden ende sijn huisvrouw allene in huis hadde achtergelaeten ende staende hij getuige te arbeiden, heeft gemeldte bijsitter bij 't heck staen sien ende is voorts nae 't huis gegaen.

Ende als hij getuige daernae van den acker sijn achterhuisdeur sach gesloten ende daerdeur ende andersins invalle krege, is nae sijn huis gegaen, alwaer komende ende vindende deuren ende vensters van sijn eigen huis, terwijl hij absent was, gesloten gevonden te wesen ende dat bij lichtschoondach.

Heeft de onderachterdeur opgebroken ende daerin gekropen ende daerinne komende,

vonde hij sijn huisvrouw Lamke Geerts daer in 't stroo liggen met de gemelte bijsitter Boele Boelens, sij onder ende hij boven, hebbende sij de rok op ende hij de broek om de voeten ende voorts etc.

Waerop de getuige binnen lopende ende een degen van de wand grijpende ende achter lopende, heeft met deselve degen nae sijn huisvrouw eerst ende daernae nae Boelens geslagen dewelke hem ontschuilende kroop onder de achterdeur door met de broek noch om de benen ende metten bloten aers ende hij getuige hem daerop vervolgend met de voornoemde degen, heeft hem bijsitter gedwongen omme soo metten bloten aers ofte die broek om de voeten, daer weder onder die deur door

te kruipen in sijn huis ende heeft hem ende sijn voornoemde huisvrouw vandaer voorts gedreven binnen in de kamer alwaer sijnde, gelijk oock te voren in de schuire, hij Boelens ende sijn wijff Lam, beide voor hem op de knibbels met gevouden handen hebben geseten, biddende huns lijffsgenade ende dat hij getuige Arrien haer maer soude laeten leven ende niet om 't leven brengen, maer haer misdaet vergeven met meer diergelijke redenen daerheenen gaende, onder belofte ende praesentatie die hij Boele Boelens daeronder dede, dat hij getuige solde geheel sijn leven geen huijr geven, solange hij leefde ende vande achterstallige solde hij getuige oock niet geven.

Daerop hij getuige sijn roer van de wandt grijpende, heeft 't selve voor hun voeten in stucken geslagen ende hij getuige daerop voorts wt disperatie sijn mes wttreckende, ende hemselffs met hetselve door het hemtrock, voer ende hemd stootende, (mij grietman ende getuigen noch huiden getoont) voorts hem willende selfs het leven nemen ende daerwt het hair wt sijn hooft treckende ende scheurende, hebben gemelte Boelens ende sijn huisvrouw hem gehouden, sulx belettet ende weder gesinniget. Daerop die getuige sitten blijvend, is gemelte Boelens haestigh vandaer gegaen. Daerop hij sijn mes wttreckend, seide sijn huisvrouw te willen doden, ofte sij solde hem seggen, hoe sij tot sulcken misval met voornoemde Boelens quam.

Soo heeft sij hem getuige, haer man daerop geantwoort, dat Boelens haer daertoe met schone woorden hadde beweegt ende hondert guldens onthieten als hij eens mocht soenen ende met haer achter gaende sijn wille met haer hadde gedaen. Begerend van hem daernae voor hem op de knibbels sittende, met gevouwen handen, dat hij getuige soude het haer te goede houden. Sij hadde haer mishouden ende misbruiken laeten maer woude het noijt weder doen.

Verclaerende oock dat gemelte Boelens nae de voornoemde excessen voor hem op de knibbels sittende met gevouwen handen, hem gebeden heeft dat als hij Boelens wtging, die getuige hem soude naeroepen dat sij die reparatie van de huisinge wilden hebben, op dat ofter eenige luijden waeren die hun rumoer gehoort hadden, hij het daerop mochte brengen ende 't voornoemde faict alsoo bedecken ende verschonen, waernae hij getuige die nachts niet willende bij haer slaepen, is sij des donderdags morgens van hem getuige ende sinen huis wechgelopen ende is wel vier dagen wech geweest ende gisternacht bij hem weder gekomen. Verklaerende die getuige eintelijk dat Broer Boelens de sone van ghemelte bijsitter Boelens op heden met seker geschrift is bij hem geweest versoekende 't selve van hem ondertekent te hebben, luidende dat sijn vader ende hij getuige onlangs om de huisinge solden discoort geweest hebben, ende dat hij getuige hem daervoor qualijk hadde bejegent met meer diergelijke redenen daerinne verhaelt, verklaerende dat als hij het weigerde, dat hij solde 't avont een uer nae sonne komen bij haer secretelijck in een bosch den Grietmans Wilgen genaemd daer hij ende enige van de sijne hem solden bejegenen ende het met hem maeken dat het goed was.

Ende hij solde haer niet ontdanken, voorts daermede die getuige van de saeke sluijtende, verklaerde nadat hem dezen van woorde tot woorde praesent van grietman, sicretaris ende getuigen was te voren gelezen, dat dit de oprechte onbevleckte waerheit was ende daerbij hij beloofde te allen tiden te persisteren, in kennisse sijn getuigens hand, grietmans, sicretaris, notaris ende getuigen gewoone subscribtien onder desen gesteld, den 10 octobris 1655 op Liphuisterdijk, vertekent Arrien Gerrits, Z. Jans, M. Fockens, S. Fockens ende D. Idema met hun gewoonlijcke haelen.

Idem, verklaring van Arrien Gerrits, copia:

Ick Arrien Gerrits, woonende terwijspele, verclaere bij desen hoedat ick mijn huijs ende lantheere Boele Broers op den darden october 1655, sijnde geweest op een woensdagh, dat hij nae de trimbeets hadde geweest, tot mijn huis bij mijn huisvrouwe sijttende hebbe bevonden om te reeckenen de huijren dien wij ten achteren waeren ende datter een mijsverstant betusschen ons belangende het decken ende onderholdinge der huijsinge ijs gecomen ende eijntlijcken veraccordeert, verclaere meede dat bij hem ende mijn huisvrouwe niet oneerlijck gedaen ofte bedreven is, dan dat wij questioes met malcanderen worden belangende het decken ende onderhouden der huijsinge ende alsoo daer luegens omgaen als ofte ick mijn huijsvrouw met onsen voornoemde landheer in overspil ende oneere hadde bevonden ende hem lantheere daeromme mijn huijsvrouw mij nu verlaeten hadde; hetwelcke ick verklaere openbaere luegens ende faemrovinge te sijn, verclaere als vooren niet oneerlijck bij haer bedreven ende gedaen te sijn ende dat het voornoemde mijsverstant mijn schult is geweest. In kentisse mijn handt ende tot mijn expresse, versoecke den handen van de ondergenoemden getuijgen deesen 10den october 1655.

(dit zal de verklaring zijn die hij op verzoek van Broer Boelens ondertekend heeft)

Nae gedaene collatie ijs dese met den principaele versoecke ende geschreven met Broer Boelens sijn soons handt bevonden te accorderen in kentenisse van mij onderschreven secretaris, 22sten october 1655. S. Fockens.

Idem, brief van Boele Boelens aan het Hof van Friesland:

Aen den Hove van Frieslandt,

Geeft wesentlijcken te kennen, Boelardus Boelens, mede-assessor 's gerechte van Opsterlandt, dat ofte wel sijn actien ende compartementen tot noch toe sonder claege op- ende rughspraek sijn geweest, sigh echter nochtans Arrien Gerrits ad Tewispel niet ontsien heeft op den 3den octobris 1655 in sijn bewoonde huijsinge den suppliant met een toornigh gemoet seer iniurienselick ende affrontelijck alleen toe te seggen dat hij overspel met sijn huijsvrouwe hadde gecommitteerd, maer oock dat te boere met de blote houwer inde vuijst te dreijgen, trachtende indien het muoigelick waere geweest, den suppliant met de selve te houwen waerbij deselve sijn schadijelick werck noch niet latende berusten, verstoute sich dagelicks op publijck weghen ende plaetsen in praesentie van verscheijden omstanders den suppliant te dissvueren en van voorschreven misdaet te beschuldigen, 't welcke de suppliant, een oud man sijnde, alles ad animum xuoreerende heeft daeraff de admissima iniunia gepresenteert, mitsdien sich omme sijn goede naem ende faem niet te laeten beschelden ende hem van adulterie (welcke misdaet indien waer bij ú edele mach ten hoogsten straff soude wesen) ende andersins te fungeren aen den Hove addresserende wesentlick 't Hoff gelieve hem tegens voornoemde Arrien Gerrits te willen citatien met inthimatie aende Heere Procureur generael ende voorts den selve Arrien bij paene van vijff ende tweintigh gouden Friesche rijders aen de heerlickheijt te leveren, te ordonneren omme den suppliant met woorden ende wercken te laten ongemolesteert, 't welcke doende den Boelens.

In de marge staat genoteerd: Sij gestelt in handen van parthie adveis omme hier op te seggen sijn goed, reden hij binnen tuee daegen nae infin deses ordonnerende die selve omme de suppliant met woorden ende wercken te laeten ongemoeit, sall tot sijn leedtwesen disgonen, den 20 octobris 1655.

Idem, getuigeverklaringen afgelegd ten overstaan van grietman Fockens, Wibe Sijtses, bijsitter en Saco Fockens, secretaris op 20 october 1655 in Dioerswolde.

Ette Giolts, olt ontrent 30 jaren, wonende in Sigerswolde, citatg. inrat. ende examinat: verclaerde onder ede ende bij sijn waerheijt, dat hij deponent 14 dagen verleden, ofte den 3den octobris 1655 komende met paerden en wagen van Gordijk, bij off ontrent de huisinge van Arrien Gerrits op Wispelerdijk aldaer bij deselver huisinge heeft gesien datter een olt persoon met boven op sijn hooft een kaele ofte blote plasse (soo hem dachte ende sijn schoonbroeder bij hem op de wagen sittende, oock seide dattet de bijsitter Boele Broers was) wt ofte bij de huisinge is komen als ontvluchtende, als seer verbaest ende als ontlopende ende dat hij (te weten die persoon ofte Boele Broers) soo ontvluchtende ende van vermelde Arrien vervolgt wordende, is komen over rijsen off ander dingen te vallen voorover ende vervolgt van Arrien voorschreven, wordende met den bloten degen ofte houwer.

Heeft hij Arrien hem op de hielen volgende geroepen: heij, daerweij etc. Daerop gemelte persoon off Boele Broers hem omkerend, ging op sijn knibbels sitten, sloech sijn handen opstekende te gaer ende bad (soo het hem getuige toescheen) sijne lijfsgenade ofte dat Arrien hem geen quaet soude doen doch heeft hij getuige die woorden niet gehoort maer de gesten wel gesien; meer van de saeke niet wetende, partijen vremt ende wt laet nijt noch anders iets deponeert hebbende, sluit sijn depositie, actum ut supra.

Otte Joukes, out ontrent 19 jaren, geciteerd etc. verklaerende waer te wesen dat hij op den 3den octobris 1655, sijnde op een woensdag, als hij getuige met sijn swaeger, Ette Giolts, quam van de Gordijk op de wagen, ende op Wispelerdijk ontrent die huisinge van Arrien Gerrits, aldaer gesien heeft dat seker oldt persoon, (ende soo hem getuige docht ende tegen sijn swager Ette Giolts seide, dattet Boele Broers was) hebbende een kale ofte blote plasse, daerwt ofte ontrent die huisinge is comen scharlen ofte schocken, welcke vallende, worde met den bloten houwer off degen vervolgt van enen Arrien Gerrits, aldaer in den huisinge wonende, die hem machtigh scheen te dreigen.

Daerop die persoon daer vervallen wesende, hem omkerende, sloegh sijn handen te gaer ende als (soo 't hem in 't voorbij rijden scheen) om genade op de knibbels sittend ende die handen omhoogh stekend, bade ende dat hij hem niet soude quetsen doch heeft hij getuige de woorden niet gehoort maer wt gesten ende anders soo deponerende. Meer niet wetende, partijen vremt, besluit sijn depositien, actum ut supra, ondertekent etc. den 20en oct. 1655.

Opschrift grafzerk te Olterterp: Anno Christi den 21 Octobris - is den Heere gerust den Eerentvesten en Voorsienighen Boelardus Boelens oud 73 jaeren in leven old Bijsitter van Opsterland, Schriever van een compagnie Infanterie sampt Dorprechter ende Kerckvooghd van Olterterp welke lichaem in 't choer.

Boele testeerde 18 juli 1661, een door hemzelf ondertekende kopie is bewaard gebleven in het archief Van Harinxma thoe Sloten.

Onder het testament meldt hij het overlijden van zoon Sako op 1 september 1666;

vervolgens het overlijden van zijn vrouw Antje op 11 en het overlijden van dochter Wemelcke op 12 october daaraan volgend. Hijzelf overleed enige dagen later. Hoewel geen reden wordt genoemd, is het waarschijnlijk dat ze aan de pest zijn gestorven want die woedde op dat ogenblik in volle hevigheid.