|
|
Facts and Events
| Name |
Freerk Faber |
| Gender |
Male |
| Birth[1] |
13 Nov 1872 |
Bolsward, Friesland, Netherlands |
| Occupation? |
1896 |
Workum, Friesland, NetherlandsSchipper, vrachtschip Mintje |
| Marriage |
23 May 1896 |
Workum, Friesland, Netherlandsto Djurretje Reitsma |
| Death[2] |
23 Oct 1924 |
Workum, Friesland, Netherlands |
| Burial[2][5] |
|
Workum, Friesland, Netherlands |
| Other[3][4] |
|
Workum Workum.nl |
References
- ↑ Birth, in Bolsward, Friesland, Netherlands. Burgerlijke Stand
Akte: B 35 . - ↑ 2.0 2.1 Death-Burial, in Graftombe.nl.
- ↑ Www.workum.nl.
- ↑ 13 - 09 - 2011 - Nazaten Faber zoeken wortels op
Jan Pieter Dykstra
Twintig jaar ongeveer voer Dirk Faber met het beurtvaartschip Johanna Jacoba dagelijks – zes dagen per week - driemaal van Workum naar Bolsward om ’s avonds weer te eindigen bij de havenkolk nabij Die Worckumer Peerdestal op het Dwarsnoard.
Dirk Faber (1876-1955) was een ondernemend man, wiens vrouw Fokelina Kroese (1875-1957) een winkeltje dreef op het Noard (nu restaurant Jopie’s Húskeamer) in band en garen, aldus kleinkind en dochter van schoolmeester Nico Faber, Hanne Readber-gen.
Maar uit een opgedoken advertentie uit die tijd blijkt dat het assortiment breder was, bijvoorbeeld ook dekens, ‘parapluis’. Het veerschip, dat nog steeds onder dezelfde naam in de vaart is, werd in 1909 gebouwd in opdracht van de in 1849 in Bolsward geboren Freerk Faber, de vader van Dirk. Hij vernoemde in dit schip, geheel in de traditie dat een schip vrouwelijk is, zijn moeder Johanna Jacoba Pluynaar. Rond negentienhonderd nam de jonge Dirk het beurtveer over van senior, die voor de in opkomst zijnde (coöperatieve) zuivelindustrie met paard en wagen begon als melkrijder.
Die overname bracht Dirk ertoe om zo nu en dan in ‘Schuttevaer’, het vakblad van de schippers vooruitstrevende artikelen te publiceren over zijn metier.
Tijdens de opkomende crisisjaren werd ergens in 1929 het schip verkocht aan Pieter Sijbesma uit IJlst. Tegenwoordig heeft het schip daar domicilie, is gerestaureerd en vervoert nu in de zomerperiode elke donderdag en verder alleen op aanvraag (maximaal 40) passagiers, waar eertijds ook vracht tot de lading behoorde.
Trouwens het expeditievak zat die generatie Fabers in het bloed, want een broer van Dirk, Freerk had een vrachtschip dat onder de naam Mintje in de vaart werd gehouden. Gelet op de al aangehaalde naamgeving van schepen vernoemde Freerk zijn schip naar zijn moeder, Mintje Eerdmans, in 1851 geboren in Bolsward. In het fotoboek Frys-lân Revisited van oud-Workumer Andries Deinum komt een foto voor waarop dit schip ligt afgemeerd in de Djippe Dolte op het Dwarsnoard, daar waar zich nu het Houtmolestreekje bevindt. Freerk woonde daar namelijk in het (tegenwoordig wit geschilderde) hoekhuis met uitgebouwde erker.
In 1924 begon Dirk Faber, die voorzag dat het beurtschip de concurrentie met het opkomende gemotoriseerde wegvervoer niet aan zou kunnen, met een busonderneming. Hij vestigde zich toen op de Trekweg aan de Dolte, waar een woning met garage werd gebouwd. Inmiddels is die garage al lang omgebouwd tot een bijna identieke woning. De zaken gingen niet echt voorspoedig en in de crisisjaren kwam hij tot het inzicht dat het beter was om de tering naar de nering te zetten, een stapje terug te doen. Het overtollige rollend materieel werd verkocht, waarbij de familie Van den Akker een Ford vrachtwagentje uit de boedel aankocht. Van den Akker had wellicht ‘eerste koop’ want hij was een der chauffeurs van de firma Faber, die tevens (vracht)-auto’s en bussen voor verhuur in bedrijf had. In 1933 (en ook 1934) treffen wij in de catalogus van Keuringsdei een advertentie aan waarin Dirk Faber luxe auto’s en autobussen te huur aanbiedt. Op de volgende pagina geeft F(okke) van den Akker te kennen dat hij een dagelijkse vracht-autodienst rijdt tussen Bolsward en Workum, waarschijnlijk dus met zijn van Faber gekochte voertuig. In de catalogus van 1936 treft men trouwens een advertentie van Walter (in de Wor-kumer wandelgangen bekend als Wouter) Faber, een zoon van Dirk, die een autobusdienst onderhield tussen Workum-Koudum-Rijs, en ook Workum-Bolsward. Het was dus wel een familie die iets had met logistiek van mensen en materiaal, zoals dat tegenwoordig heet.
Het echtpaar Dirk en Fokelina Faber-Kroese kreeg zes kinderen. Behalve de al genoemde Walter bleken de andere kinderen geen ondernemersbloed te hebben. Toch toonden zij zich wel ondernemend.
Freerk kwam in het onderwijs terecht en vertrok naar het westen des lands.
Ytsje trouwde met een leraar die in Workum aan de MULO les heeft gegeven. Hij, Jan Huizinga, is bij oud-leerlingen van dat helaas – in het kader van economische groei? - al enige decennia uit Workum verdwenen soort onderwijs nog bekend als Jan Huodsje. Hoewel in die dagen het dragen van hoeden nog algemeen gangbaar was, is niet echt meer bekend waarom speciaal hij met deze typerende naamgeving werd geduid. Misschien had hij een buitenissig model?
Bernardus verzeilde eveneens in het onderwijs en trok naar het Westen.
Dochter Mintje woonde door haar huwelijk met de ambtenaar Henk van Hout op verschillende plaatsen in het land. In onze eigen, sterk door de agrarische wereld beïnvloede, taal was hij een persoon ‘dy ’t iet fan it grutte heablok’. Hij schopte het uiteindelijk tot burgemeester. Mintje overleed als laatste van deze generatie Fabers op 94-jarige leeftijd in 2010.
Nico bekwaamde zich eveneens in het onderwijsvak. Hij werd na voltooing van zijn studie als kwekeling-met-acte zoals dat heette, benoemd aan de MULO in onze stad, nadat zijn vader Dirk enig lobbywerk bij bestuur en directie voor hem - want nog niet echt bevoegd! - had verricht; niets nieuws onder de zon eigenlijk. Later werd Nico onderwijzer aan de lagere school in Workum, zijn geboorteplaats, maar vertrok uiteindelijk naar het westen des lands. Zijn dochter Hanne, gehuwd met Adriaen Readber-gen, is nu al weer een jaar of acht woonachtig in Workum. Zij is de organisator van de verderop ter sprake komende reünie.
Die vader van Dirk, Freerk, was een invloedrijk man in de Wor-kumer gemeenschap, bekleedde functies binnen de Nederlands Hervormde gemeente, was bestuurder van het waterschap, school en nog andere besturen maakten van zijn kennis ge-bruik.Vanuit het waterschap had hij bemoeienis met de drooglegging van de Workumer Meer en er is in de Mar een weggetje dat zijn naam draagt. Dirk had trouwens wat betreft bestuurskundige kwaliteiten een aardje naar zijn vaartje. Hij was ook actief binnen de Nederlands Hervorm-de gemeente en van 1913-1946 bestuurslid van de Vereeniging voor Christelijk Onderwijs; zat dus toen zoon Nico als kwekeling-met-acte op zoek was naar werk, dichtbij het vuur.
Dirk en Fokelina Faber-Kroese werden begraven op wat wij nu als ‘it âlde tsjerkhôf’ betitelen, dus bij de Grote of St. Gertrudis-kerk. Op diezelfde dodenakker werden al eerder de ouders van Dirk begraven. Hun stenen zijn in tegenstelling tot die van Dirk en Fokelina, moeilijk leesbaar. Maar saillant detail is dat op de grafsteen van Freerk ook de naam is te ontwaren van een jong overleden dochter, en op die van zijn vrouw Mintje staat de naam van een jonggestorven zoon vermeld.
Ongeveer vierentwintig nazaten van deze Fabers hielden zaterdag 10 september in onze stad een familiereünie. Het ontvangstcomité zetelde voor de gebruikelijke koffie met gebak in een horecagelegenheid op de Merk. Daar werd onder het toeziend oog van St. Petrus, die daar vanaf zijn hoge standplaats aan het Bascohuis een wakend oog in het zeil houdt, kennisgemaakt en bijgepraat. Vanaf de Merk werd toen met het toeristentreintje koers gezet naar het station. Vanaf daar ging de reis per spoor naar IJlst, waar de inscheping volgde in, het zal de lezer na kennisname van het voorgaande niet verwonderen, de Johanna Jacoba. Die zette om circa 13.00 uur koers naar de Wimerts richting Bolsward, via de Abbegeas-terketting dus, en vanaf het Krúswetter bij die elfstedenstad kwam het schip in zijn vroegere element op de historische beurtvaartroute van pake en oerpake Faber. Honderden malen in fraaie en minder fraaie weersomstandigheden heeft het schip die afstand afgelegd. In Workum aangekomen, volgde ordelijk de ontscheping en vervoegde het gezelschap zich bij het Slees-wijckhuis, waar de jubileumtentoonstelling van schilderijen en tekeningen van Jopie Huisman werd bezichtigd, waarbij aangetekend dat het hier gaat om schilderijen uit particulier bezit. En zoals meestal bij dergelijke gelegenheden werd het samenzijn beklonken en afgesloten met een ‘eenvoudige doch voedzame maaltijd’ om Neêrlands enige heer van stand te citeren.
Bron: Workumer Krant Friso
- ↑ Graf Freerk Faber-Djurretje Reitsma.
|
|
