Person:Hendrik Van Voorne (2)

Hendrik van Voorne komt in 1220 in een oorkonde van vader voor. Hij wordt daarin oudste zoon genoemd. In de oorkonde van 1220 deed Dirk van Voorne een schenking. Voor zoonlief kan daaruit geconcludeerd worden dat hij dan minstens 7 jaar moet zijn. Hendrik van Voorne is derhalve uiterlijk in 1213 geboren. Zijn broer Hugo was in 1229 zelfstandig getuige en zal derhalve minimaal twaalf zijn geweest, dus geboren uiterlijk 1217. Broer Dirk is op zijn vroegst eind 1217 geboren en Albert wordt steeds als jongste genoemd. Derhalve is het niet waarschijnlijk dat moeder Alveradis rond 1165 geboren is. Haar huwelijk met Dirk van Voorne zal er een zijn geweest die pas enige tijd na 1200 is gesloten. Heer van Voorne en burgraaf van Zeeland, vermeld tussen 1229 en 1259. Bij zijn eerste optreden als heer van Voorne zal Hendrik van Voorne (leenrechtelijk) meerderjarig - 18 jaar - zijn geweest. Daaruit volgt dat Hendrik van Voorne uiterlijk 1211 geboren moet zijn. Hij heeft een voornaam die in de hoofdstam van de Van Voornes niet eerder opduikt zodat we daardoor mogen vaststellen dat Hendrik niet de oudste zoon zal zijn geweest. Hij zal ongetwijfeld een oudere maar vóór 1220 (eind 1217) overleden broer met naam Dirk hebben gehad. Niet vergeten mag worden dat we hier over relatieve data praten. Hendrik van Voorne kan ook iets eerder dan in 1211 zijn geboren. Met een minstens één oudere hypothetische broer Dirk kunnen we denk ik met nog een marge het huwelijk van zijn ouders op rond 1205 plaatsen. Hendrik behoort tot de naaste medespelers van Willem II, graaf over Holland en Zeeland, die in 1247 tot Roomskoning van het Duitse Rijk was gekozen, echter op 28 januari 1256, in een strafexepidie tegen de Westfriezen bij Hooghoud door dezen werd gedood, nadat hij met zijn paard en al door het ijs was gezakt en door zijn volgelingen in de steek werd gelaten; deze gebeurtenis werd destijds en nog eeuwen later als een catastrofe ervaren en dit zal niet in het minst gelden voor Hendrik van Voorne, die deelde in de glans van de positie van Willem en deze op zijn reizen als Roomskoning vaak vergezelde. Hoogstwaarschijnlijk (Fr.v.Oostrom) maakte Hendrik, in het gevolg van graaf Willem II, op 6 januari 1249 te Keulen, op het Driekoningenfeest het volgende mee: de ontmoeting van de koning met de grootste geleerde van die tijd, n.l. Albertus Magnus; deze dominicaan, het sieraad van de Keulse universiteit, ontving de koning in zijn klooster, waar het gezelschap in de ontvangstzaal werd binnengelaten, de geleerde liet nog even op zich wachten, intussen ergerde het hoge gezelschap zich dat er niet de moeite genomen was om de haard aan te maken in de snijdende koude die er heerste. Net toen de woede op zijn hoogtepunt was kwam Albertus binnen, blootsvoets en in zomerpij gekleed, hij nodigde zijn gasten aan de maaltijd, die buiten geserveerd zou worden, de verontwaardiging over zoveel misplaatste ascese liep onder de edellieden zo hoog op dat sommigen de koning adviseerden spoorslags te vertrekken. Maar intussen in de kloostertuin aangekomen, bleek het daar zomer, de bloemen stonden in volle bloei en het fruit kon van de bomen geplukt worden; voor zover de verwende edelen iets te klagen hadden na afloop, was het over de hitte ...; ook voor de kritische beschouwer van heden, zijn de bronnen zodanig dat er aanleiding is er een kern van waarheid in te weten. Hendrik, heer van Voorne, machtigt, blijkens akte van 1229, de kerk van ter Doest, om Oosthoek voor de zoutwinning te mogen ontmoeren; een ruiterzegel van heer Hendrik van Voorne, d.d. 10-10-1258, berust in het archief van de Duitse Orde te Utrecht; in 1235 blijkt dat Hendrik de leenheer is van Nicolaas van Putten, heer van Putten en Strijen; hij koopt (tussen 1247-1256) van de Roomskoning, graaf Willem II, de dijkzate van de uit het einde van het derde kwart van de twaalfde eeuw daterende inlaagdijk ten noorden en oosten van het latere Rotterdam; op deze dijkzate, die sedert de aanleg omstreeks 1240 van de dam in de Rotte ter plaatse van de Hoogstraat te Rotterdam, tot droge dijk was geworden, liggen een aantal door de heren van Voorne en Polanen uitgegeven lenen; het overlijden van Hendrik levert opvolgingsproblemen op (zij het op kleinere schaal, te vergelijken met de situatie in het graafschap Holland), Albert was nog (zeer) jong, 'broers had deze Albert niet', lezen we in: Maerlants Wereld, hoe dit te rijmen met de overige bronnen? Hendrik van Voorne en [Mabelia] van Cysoing huwden in 1231. In dat jaar werden de huwelijksvoorwaarden opgesteld. Van Hendrik weten we dat zijn moeder de naam Alverade droeg. [Mabelia] van Cysoing was een dochter van de in 1214 al gehuwd zijnde Jan III van Cysoing en een Maria. Het lijkt uit vernoemingsoogpunt dan ook vreemd dat Hillegonde van Voorne de oudste dochter wordt genoemd van Hendrik van Voorne en [Mabelia] van Cysoing. Namen als Alverade, Maria en [Mabelia] kwamen daarvoor eerder in aanmerking. Bovendien zouden ook nog eens namen als Dirk, Jan en Hendrik in aanmerking komen alvorens een keuze op de naam Albrecht zou zijn gevallen. We weten dat Albrecht van Voorne zijn vader opvolgde maar uit oogpunt van vernoeming zal hij niet de oudste zoon zijn geweest. Hendrik van Voorne en [Mabelia] van Cysoing zullen derhalve gezegend zijn geweest met een grote kinderschare waar ze door kindersterfte echter een groot aantal weer van hebben moeten afstaan. Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299, deel II, 1222 tot 1256, door dr. J.G. Kruisheer, Assen/Maastricht 1986: Oorkonde 991 was de (her-)belening van 2-1-1254 door Hendrik, heer van Voorne en burggraaf van Zeeland, van zijn broer heer Hugo met het ambacht Heenvliet etc., zoals deze een en ander reeds van zijn vader Dirk, heer van Voorne, had gehouden.

Heer van Voorne, Burggraaf van Zeeland. Hij koopt 1247/56 van graaf Willem II de dijkzate van de inlaagdijk ten N. en O. van het latere Rotterdam.

1. ↑ ^{1.0 1.1 1.2} Biografie in Wikipedia NL, in Wikipedia: The Free Encyclopedia
   [[1]], gevonden 2015.

   Hendrik van Voorne (ca. 1200 - 13 maart 1259) was heer van Voorne en burggraaf van Zeeland.
   
   Hendrik werd vanaf 1220 genoemd in aktes van zijn vader Dirk II van Zeeland Van Voorne. In 1228 volgde hij zijn vader op. In 1229 gaf Hendrik een vergunning voor zoutwinning aan de abdij Ter Doest. Hij werd in 1235 vermeld als leenheer van Nicolaas I van Putten. Hendrik ontwikkelde zich tot een belangrijke hoveling van Willem II van Holland. Hendrik wordt vermeld als getuige in een aantal aktes van Willem en deed zelf enkele schenkingen (onder andere aan de Duitse Orde). Rond 1250 kocht hij van Willem gronden ten noorden en oosten van Rotterdam en gaf die uit aan leenmannen. In 1254 bevestigde hij de leenrechten van zijn broer Hugo, heer van Heenvliet.