Family:Jacob Bacx and Anna Hack van Hogerheide (1)

Jacob Bacx Rentmeester 's-Bosch 1517-1591 X Anna Hack v. Hogerheide
* Heilwig Bax X Aug 1576 Goyaard v. Eyck
* Simon Bacx X 17 Juni 1576 Ann v. Gammeren
* Johan Bacx X1. Maria v. Huchtenbroeck X2. Geertruyd van Dorp
* Paulus Bacx X ±1586 Elisabeth Joachimi
* Marcelis Bacx X 21 Aug 1607 Anna Maria Berck

Wij Greve ende Borchgreve scepenen in sHertogenbossche doen condt eenen yegelijcken, dat opten dach van huijden date van desen voor ons gecompareert is geweest in propre persone Heilwig, nagelaten weduwe wijlen Jans Bax, rentmeester als hij leefde ons heeren des Keijsers, als hertoge van Brabant int quartier der voirscreven stadt met hairen momboir, heeft vette]ijcken geconstitueert ende machtig gemaict Jacoppen Bax hairen zoone....
Tevens blijkt hieruit dat Jan de functie overgaf aan zijn zoon Jacob, nadat Symon was gestorven en dat Jan Sr. in de tweede helft van 1551 is overleden.
Symon was eerst getrouwd met Peterken Kuijst, de dochter van den secretaris Claes Jans Kuijst, en daarna met Maria Raessen, die hertrouwt met Mr. Reijnier Swijn.

Alsoe opten 15en December anno 1552 Heilwigh, wedue saliger Jans Bacx hadde in recht betrocken gehadt voer de wethouderen van den Bosch meester Reijneren Swijn, ende Marien zijne huijsvrouwe, wedue saliger Symonssoen des voirscreven saliger Jans Bacx, ter cause van zekeren contract opt ontfangerschap ons heeren des keijsers tusschen den voiscr. Jannen Bacx ende saliger Symon Bacx, beijde inne heurder tijt rentmeesteren int quartier vanden Bosch gemaict, vuijt crachte van den welcken confracte die voirscreven Heilwigh den voirscr. Meesteren Reijneren ende Marie zijnc huijsvrouwe, naegelatene wedue des voirscr. saliger Symons, heyschende was ƒ225 van twee jaere ende sess maenden verschenen ende noch voirts alle jaer ƒ50 soo lange sij Heilwigh soude levende wesen.
Item alsoo noch deselve Heilwigh ende Jacob Bacx, heur soen, den selven Reyneren ende Marie zijne huijsvrouwe bij sekere brieven ons heeren des keijzers ende sekere supplicatie daarinne beslooten aengesproken hadde van ƒ1080 onbegrepen min of meer, de welcke sij seeghden inden naeme ende tot ontlastinge vande voirscr.. Marie nae d'afflivicheijt van heuren iersten man Symon Bacx saliger, ter cause van sijn ontfangerschap verschoten te hebben....
(De partijen kwamen met de raadslieden bijeen en besloten dat Swijn ƒ1150 zou betalen maar dat de ƒ50 jaarlijks zouden vervallen. Van bun kant beloofden Jacob van Deventer als man van Barbara Bacx en Joost van Auwen als man van Catharina Bacx, beide dochters van Jan Bacx, Mr. Swijn verder nooit om verdere afdoening lastig te vallen).

Heer Frans, priestere, ende Jacob gebruederen, soenen wilner Johans Bacx, eertijts hoochrentmeester ons Heeren des Keijsers als hertogh van Brabant int quartier der stad van sHertogenbossche, vanden zelven wilner Johan ende wilner Heilwigen zijnder huijsvrouwen, dochter wilner Walters van den Hove tsamen verweckt; Jacob van Deventer Gheritsz, als wittich man ende mombair van Barbara sijnder huysvrouwe, ende Joost van Ouden als wittich man ende mombair soese zeeghden, van Catharijnken zijnder huijsvrouwe, dochteren wilner Johans ende Heijlwichs voernoempt, zoe voer hen selven als voer Pauwelsen en Andriessen. gebroederen oick sonen wilner Johans ende Heylwighs voornoempt, ende noch van Marcus vander Hulst als wittich man ende mombair van Anneken Zijnder huijsvrouwe, oick derselve wilner Johans ende Heylwichs voirscreven dochter, daervoir sij hen sterck maecten....

Wij Eijnhouts ende Balen scepenen van sHertogenbossche, doen condt eenen yegelijcken dat op huijden date des briefs voer ons gecompareert is geweest in zijnen propren persoone Jacob Bax, inden name ende als rentmeester vanden kercke Sinte Jans Evangeliste bynnen der stadt van sHertogenbossche voirscreven ende heeft geconstitueert ende in zijn stede gestelt heeren Francen Bax, priestere ende canonick tot Eyndoven, sijnen broeder.... (om gelden te innen, die men hem schuldig is in de parochie van Strijp).

Dominus Franciscus, presbyter, Jacobus, fraters fily quondam Johannis fily quondam Symonis Bacx, Marcus vander Hulst tamquam maritus et tutor legittimus Anne sue uxoris, et Judocus filius quondam Judoci de Ouden Janssoen, tamquam maritus et tutor legittimus Catharine sue uxoris, filiarum dicti quondam Johannis fily Symonis Bacx, tam pro se ipsus quam pro Paulo et Andrea fratribus, filiis dicti quondam Johannis, fili quondam Symonis Bacx, pro quibus se fortus fecerunt sex septimas partes ad ipsos et dictos Paulum et Andream spectantes in domo hereditate communiter "leege plaetse" vocata, et domo posteriori eiusque fundo cum eorum juribus et attinentiis singulis et universis, sitis in Buscoducis ad locum, olim die Zijle. nunc vero "after twilt vercken".

Alsoe die Heeren vanden drie staten tslandts van Brabant hadden bevonden dat Jacob Grameijen Hey, ontfanger generaal van den beden in Brabant, hadde verclaert tevreden te zijne, dat die zelve Heeren souden Jacoppen Bax versien van staet opt officie van rentmeesterscap van den bede van 35000 ponden artoys tsjaers, mitsgaders vanden imposten van die vier specien int quartier van Tshertogenbossche den welcken staet die voorscreven heeren hadden voirmaels nae die dood ende aflivicheyt wijlen Antonis van der Straten den voirscreven Gramaijen gegundt ende geaccordeert ende diezelve heeren gehoirt hebbende tgoet rapport vanden persoon des voirscreven Jacobs, aensiende den getrouwen dienst bij wijlen Jannen Bacx, zijnen vader, den staten ende lande van Brabant int officie van rentmeesterchappe gedaen, hadden den voirscreven Jacoppen geaccordeert ende gegeven die voirscreven officie vanden ontfanck ende administratie vanden bede van 35000 ponden artois tsiaers int voirscreven quartier van sHertogenbossche metten quoten, die vande voirscreven bede was off waeren int voerscreven quartier opgelicht geweest, te betalene van termijne te termijne alle die erffelijcke ende lijfrenten int selve quartier opte zelve bede vercocht. Ede voirts anderssins daermede te doene het waer in aflossinge van renten, het waer elders ten meesten oirbore vanden lande te employeren gelijcken die voirscreven heeren hadden geordineert off zouden ordineren.
Ende hadden dairenboven den zelven Jacoppen geaccordeert ende gegeven den voirscreven ontfanck ende administratie ende bewinde vanden voirscr. imposten vanden vier specien int voirscr. quartier.
All totten wederroepen vanden voirscr. heeren vanden drie staten, ende behoudelijcken dat die voirscreven Jacob soude den voirscreven Heeren oft huere gedeputeerde doen behoirlijcke ende dueghdelijcke rekeninge, bewijs ende reliqua van alien zijnen ontfanck, administratie ende handel ende hem andersins te reguleren naevolgende der instructien opte rentmeesterscap vanden voirscreven drie staten opten 15 Sept. 1557 gemaict.
Ende voirts dat hij soude den voirscreven Heeren van den Staten voirscr. versekeren van goede ende sufficiente borchtochte, achtervolgende eender acte van date vijff daigen in Mayo 1559 gemaict, openbaerlick scheen bij Cornelissen Weelemans onderteekent.
Ende omme bijden voirscr. Jacoppen Bax aengaende der voirscr. borchtochten den heeren vanden voirscr. drie staten te voldoene, zoe zijn gecompareert voer scepenen ondergescreven Joest zoen wijlen Joesten van Ouden, Dirck zoene Arntsz ende hebhen hen verypotheceert, verbonden ende gelooft op hen ende allen hueren goeden, hebbende ende vercrijgende, inden name ende van wegen Jacobs Bax voirscr. bij gebreke desselfs Jacops alien tgene des voirscr. is te voldoene, nae te gaene, te volbrengen....

Jacobus Bacx, filius quondam Johannis Bacx. tamquam maritus et tutor legittimus ut dicebat Anne, sue uxoris, filie quondam Johannis Hacken....

Jacob Bacx. de zoon van Jan draagt samen met zijn vrouw een derde van bet huis in de Hinthamerstraat over aan Peter van Ostayen. De familierelatie van zijn vrouw wordt bier omschreven:
....Anne sue uxoris, filie quondam Johannis Hack, fily quondam Goswini Hack, ab eodem quondam Johanne et quondam Agathe sue uxoris, filia quondam Mercely de Eeckaert, pellificis, fily quondam Marcely de Eckart.... (= Marcelis zoon van Eeckart den bontwerker).

Dirck Arntsz Jr. stelt zich borg voor alle schulden en achterstallige betaling, die Jacob Bacx mocht hebben tegenover de Staten.

Jacob Bacx is voor een jaar gecommiteerd voor de ontvangst van 240 pond tot betaling van de rentetrekkers op de Staten van Brabant, daarom moet hij 14 April 1572 een cautie stellen. Hij is zoo vermogend dat men genoegen neemt met de cautie van zijn eigen bezit.

Paul Back heeft aan de Markgravenlei bij Antwerpen een huis met tuin en boomen, daarop in 22 November 1563 een losrentie van ƒ185 gesteld, waarvan Jacob Bacx de betaler is. De schout van Antwerpen heeft Jacob om dit stuk gemaand, hij heeft het echter nooit gehad en zou ook niet weten, hoe eraan te komen. Blijkbaar hakt Jacob daarop de knoop door, hij koopt 26 Maart 1573 het speelhuis aan de markgravenlei, 9 April draagt hij aan den procureur Tyras te Antwerpen op, het huis te aanvaarden. Hij heeft daardoor een hypotheek op zijn eigen bezit en kan die dus veilig vernietigen, waarna hij bet huis verder onhezwaard kan verkoopen. In tegenstelling met Paul, die blijkbaar zeer in schulden steekt is Jacob gefortuneerd.

Hij moet een borgtocht stellen voor het rentmeestersamht en somt eenige van zijn goederen op:
a. Een hoeve lands, begrijpende 3½ mud saeten saeylants, ende 11 mergen hoylants ende weijlants metten houtwasse daerop, gelegen onder Roosmalen, ter plaatse genaamd Heze.
b. 7 of 8 mergen hoylants onder Maren.
c. huijs, hoff ende erven binnen Den Bosch in de Ververstraat.
d. Nog verschillende renten op de Staten van Brabant.
Zijn borgstelling bedraagt ƒ5000.

Blijkbaar wil hij zich ontdoen van zijn bezit in Antwerpen. Hij geeft order aan Tyras en aan Peter van Doyenbraecken het te verkoopen. Hij heeft daardoor geld beschikbaar waarmede hij 5 Augustus 1576 gronden koopt, nl. 2 kampen en een eendenkooi bij Roosmalen, en een stuk grond, genaamd de Horcampen eigendom van Dirck Arntsz van wien hij nog een stuk land in Udenhout koopt.

Hij koopt vier hoeven lands in Udenhout. genaemd de Strijthoeven.

Hij verschijnt met zijn zoon Symon voor schepenen van Den Bosch, zij kiezen Goyaard van Eijck om hen in alle zaken te vertegenwoordigen en hen in processen te verdedigen.

Jacob verkoopt zijn huis in de Ververstraat aan zijn zwager Joost den Ouden (van Auwen).

Jacob Bacx en Anna Hack laten hun testament maken bij Richard Ruhhens, notaris in Den Bosch.

Jacob Bacx moet een nieuwe borgtocht stellen voor de Staten van Brabant. Hij geeft de volgende goederen op:
a. 2 hoeven lands, genaamd de Strijthoeven, huis, erven, hoven, akkerland, weilanden, hooilanden, houtgewas en andere rechten en toebehooren, totaal 80 bunder onder Udenhout.
b. En hoeve genaamd bet Hazennest, huizinge, erve, hoven, akkerland, beemden, hooilanden, weilanden, groot ongeveer 3 mud saeten lants te Tilburg.
c. Een hoeve onder Roosmalen te Heze, nl. hofstad, hoven, akkerland en weilanden. Verder heiland enz. groot ongeveer 4 mud saetackerlant en 12 morgen hooi- en weiland.
d. Een uiterweerd, geheeten de Nonnenweert, 5 morgen land onder Lith.
e. 9 morgen land geheeten Horrickkamp in Empel onder Gewanden.
f. Verder renten, die hij heeft op de Staten van Brabant.

Jacob Bacx is gestorven en zijn weduwe ligt met velen in proces. Er wordt beslist dat zij aan Jan Goyaerds van Bethmeer ƒ2100 moet betalen, die Jacob indertijd heeft opgenomen zij heeft het geld niet liggen maar zij heeft uit het slot van de rekeningen van 1576 en 1590 nog veel te goed aan belastingen, die de dorpen nog schuldig zijn. ZlJ betaalt Bethmeer met die vorderingen (Meerloo ƒ200, Aerle Rixtel ƒ385, Lieshout ƒ129, enz.).

Anna Hack verschijnt voor schepenen zij ligt nu in proces met Jan Toumans, en zweert bij alle heiligen dat zij - loopende het proces - de stad niet zal verlaten en dat zij evenmin iets van haar goed zal verkoopen of vervreemden.

Het rentmeesterschap van Jacob is nog steeds niet afgerekend. Anna Hack neemt een procureur aan, die alles moet opvorderen in Antwerpen, Brussel en elders, ook de vorderingen op haar overleden zoon Symon.

Na de troebelen van 1579 hebben de zoons van Jacob en ook de schoonzoon Goyaard van Eijck de stad verlaten, alleen het kleinkind Catharina van Eijck is bij de grootouders gebleven. Nu vermaakt zij aan dat kleinkind 4 mergen lants of daeromtrent, genaempt "den neersten camp" in de parochie van Empel en verder de Nonnenweert, bet zijn de goederen. die zij bij de boedelscheiding in eigendom heeft gekregen.

Anna Hack komt opnieuw voor schepenen, zij ligt overhoop met Lambert Strick over uitbetaling van een rentebrief. Zij moet ƒ25 per jaar hetalen en splitst die uit een rentebrief van ƒ75, die zij bezit.

Anna Hack verschijnt opnieuw voor schepenen, zij heeft een proces tegen Strick verloren. zij moet een groot bedrag betalen, zij heeft het niet, niemand wil haar borg zijn, zij stelt de volgende goederen binnen de meiery als borgtocht, zij zijn meer waard dan de vordering van Strick hedraagt.
a. Een hoeve aan de Cruijsstraat te Roosmalen, en 12 mergen land daarhij behoorende.
b. Een eendenkooi met 9 mergen land onder Gewanden.

Jacob Bacx verschijnt voor schepenen met zijn scboondochter Anna van Gameren. weduwe van zijn zoon Symon, zij machtigen Goyaard van Eijck om namens hen het sterfhuis van Symon af te wikkelen.